This research investigated the potential for using Lemna minor to recover N and P from slurry over a five-week trial, assessing whether previously reported increased growth on acidified wastewater translates into greater nutrient removal.

Read more here.

We were delighted to recently spend a fruitful day with local dairy farmers at the Brainwaves stakeholder engagement event in UCC. The farming industry in Ireland is rapidly changing, with both new threats and new opportunities arising. 

At this informal event Prof Marcel Jansen presented on some of the new opportunities for integrating duckweed cultivation in Irish farming. PhD candidate, Cian Redmond, discussed the results from his reserach conducted by growing Duckweed on waste water streams collected from local dairy farms. Stephen O’Sullivan presented on the story of the Green Farmer Cooperative, and their work on duckweed as a cash-crop for dairy farmers. 

After the informal talks we embarked into the Indian summer sunshine for an informative tour and demonstration of the Duckweed Growth Facilities both in the labs and glasshouses at the School of Biological, Earth and Environmental Sciences.  

Thank you to our stakeholders for participating in the Brainwaves project, sharing their insights from a farmers perspective and for making the day such an interesting and informative event. 

Dechrau cynnar i dîm Brainwaves Aberystwyth ddydd Mawrth 25ain o Orffennaf wrth inni gychwyn am Sioe Frenhinol Cymru.

Dechreuodd diwrnod Dylan â chyfweliad â BBC Radio 4 ar gyfer ‘Farming Today’, ac yntau’n siarad am dyfu llinad y dŵr fel ffynhonnell protein ar gyfer ymborth anifeiliaid, a ddarlledwyd bore trannoeth yn rhan o gyfres o gyfweliadau o wahanol rannau o’r sioe.

Daeth partneriaid prosiect ac aelodau o Bwyllgor Monitro’r Rhaglen ynghyd yn Portmarnock, Dulyn ar 23ain o Fehefin i ddathlu llwyddiant Rhaglen Gydweithredu Diriogaethol Ewropeaidd Iwerddon Cymru 2014-2020.

Rhoes y digwyddiad, dan arweiniad Jonathan Healy o Newstalk, lwyfan i brosiectau a oedd yn fuddiolwyr yn Iwerddon a Chymru siarad am eu profiadau o gydweithio ar draws Môr Iwerddon, ar ôl anerchiadau fideo agoriadol gan Mark Drakeford, Prif Weinidog Cymru, a Pascal Donohoe, Gweinidog dros Wariant Cyhoeddus, Cyflawni’r Cynllun Datblygu Cenedlaethol a Diwygio yn Iwerddon.

Yn Iwerddon, bu cynnydd cyson dros y blynyddoedd yn y diddordeb yn ymchwil a defnyddiau llinad y dŵr. Eto, gwasgarog braidd yw’r ymdrechion ymchwil a datblygu, â diffyg meddwl cydgysylltiedig ar adegau. I ddod â rhanddeiliaid allweddol at ei gilydd, yn ogystal â chyrchu’r arbenigedd rhyngwladol gorau, trefnwyd gweithdy undydd ar “Ymchwil a Defnyddiau Llinad y Dŵr er mwyn y Fio-economi Gylchol yn Iwerddon” yng Ngholeg Prifysgol Cork (UCC) yn ne Iwerddon ar y 9^fed o Fehefin 2023.

Daeth tîm Brainwaves yng Ngholeg Prifysgol Cork a Phrifysgol Aberystwyth ynghyd ar gyfer cinio gwaith i ddathlu Diwrnod Ewrop 2023 ar 50fed pen blwydd aelodaeth Iwerddon o’r UE. 

Gan aros gyda thema Ewropeaidd, mwynhaodd y cydweithwyr yn UCC bryd o fwyd Eidalaidd hyfrydol. Buon Cibo!!

Bu Dr. Gruffydd Lloyd-Jones, Ymchwilydd Ôl-ddoethurol ar Brosiect Brainwaves, sydd wedi’i leoli ym Mhrifysgol Aberystwyth, yng Nghynhadledd Adnoddau Cymru’r Sefydliad Siartredig Rheoli Gwastraff (SSRhG) yng Nghaerdydd ar 22^ain o Fawrth, 2023.

Mwynhaodd Dr. Gruffydd Jones y gyfres amrywiol o siaradwyr yn y gynhadledd ac fe hybodd Brosiect Brainwaves wrth rwydweithio ymhlith y cynrychiolwyr. 

Rhagor o adnoddau

https://wrap.org.uk/

https://naturalresources.wales/guidance-and-advice/environmental-topics/waste-management/meeting-the-end-of-waste-test/?lang=cy

Cynhaliodd BRAINWAVES weithdy i’n rhanddeiliaid yn hwyr ym mis Mawrth yn lleoliad hardd  Llyfrgell Genedlaethol Cymru.

Ar y podiwm yng nghwmni’r aelodau o dîm BRAINWAVES, Marcel Jansen a Gruff Jones, yr oedd Aled Jones (Llywydd, NFU Cymru) a roddodd eglurhad personol o’i system rheoli slyri a’r heriadau y mae ffermwyr yn eu hwynebu.

Ar ôl bore o sgyrsiau diddorol, parhaodd y trafodaethau wrth inni ymweld â’r Gerddi Botaneg lle mae ein harbrofion awyr agored yn rhedeg. Nid oedd gyda’r cynhesaf o ddyddiau gwanwyn, a hithau braidd yn oerllyd yn y twnnel polythen a dim ond megis dechrau tyfu yr oedd ein llinad y dŵr yn yr awyr agored (dim tywydd poeth ym mis Mawrth eleni!).

Bu plant o ledled gorllewin Cymru’n cystadlu i fod yn ‘Blanhigyn Llinad y Dŵr Penigamp’ ar arddangosfa BRAINWAVES yn Ffair Wyddoniaeth Prifysgol Aberystwyth. A Laurie’n eu hannog ymlaen, wynebodd y tîm giwiau o blant a oedd am ymgymryd â’r her o dynnu maethynnau allan o byllau o slyri wedi’i deneuo.

Dewiswch eich teclyn – rhwydi, gefeiliau neu bethau bachu bagiau te – p’un sy’n eich gwneud fwyaf effeithlon fel planhigyn llinad y dŵr! Arhoswch am y seiniwr a rasiwch i dynnu cymaint ag y gellwch o beli Nitrogen a Ffosffad o’r pwll a chael hyd i unrhyw fetalau trymion sydd ynghudd yn y gro ar waelod y pwll. Os tynnwch hwyaden allan neu unrhyw un o gyfansoddion gwerthfawr llinad y dŵr (protein, startsh a lipidau) fe gollwch bwyntiau!

Y diwedd: Tîm blinedig ond hapus

Buom yn dathlu Diwrnod Rhyngwladol y Menywod gyda thîm gwych o fenywod sydd â llawer o bethau’n gyffredin ond un peth pendant – cariad at y planhigyn bach llinad y dŵr!! 

Thema’r diwrnod eleni oedd #CofleidioTegwch. Thema’r ymgyrch yw codi sgwrs ledled y byd am Pam nad yw cyfle cyfartal yn ddigon. 

Buom yn siarad am y thema hon a dod ar draws dyfyniad priodol iawn gan yr awdur Americanaidd, Jody Picoult, yr oeddem am ei rannu: 

'Cydraddoldeb yw trin pawb yr un fath. Ond ystyr tegwch yw cymryd gwahaniaethau i ystyriaeth fel y bo cyfle i bawb lwyddo ' 

Nid oes dim byd Cymreiciach na Dydd Gŵyl Dewi, yr ŵyl a’r dathliad ar y 1af o Fawrth sy’n coffáu nawddsant Cymru, sef Dewi Sant. 

Mewn cydweithrediad â Thîm Porthladdoedd Ddoe a Heddiw buom yn dathlu Dydd Gŵyl Dewi 2023 yn odidog, gyda phice ar y maen cartref, hyd yn oed!!!!

Yr oedd Dewi Sant, athro enwog a sylfaenydd yr hyn sydd heddiw’n Eglwys Gadeiriol Tyddewi, yn enwog am ei agwedd sobr, dduwiol a’i allu i gyflawni gwyrthiau.

Priodolir gwyrthiau lawer i Ddewi Sant, gan gynnwys atgyfodiad plentyn marw ac adfer golwg dyn dall. Un o’r gwyrthiau enwocaf a gysylltir ag ef yw bod bryn wedi tyfu o dano wrth iddo bregethu i dorf fawr, a hynny’n gadael iddynt ei weld a’i glywed yn gliriach.

Yn ôl y sôn, y geiriau olaf a lefarodd wrth ei ddilynwyr cyn iddo farw oedd: "Byddwch lawen, cadwch y ffydd a gwnewch y pethau bychain a welsoch ac a glywsoch gennyf i." Mae’r ymadrodd ‘gwnewch y pethau bychain mewn bywyd’ yn un adnabyddus o hyd yng Nghymru.

We are delighted to be involved in organising this FREE event “Duckweed Research and Applications for the Circular Bioeconomy in Ireland” in UCC on June 9th 2023. Save the date and don't forget to register early by emailing (a.jansen@ucc.ie) as places are limited!

More details to follow...........

Rydym yn falch tu hwnt o groesawu Ms Laurie Stevenson i dîm Brainwaves. Fe gawsom gyfle i siarad â hi’n ddiweddar ac fy ddywedodd bopeth wrthym am ei hastudiaethau a sut y daeth hi i gymryd rhan yn y prosiect.

Roeddem wrth ein bodd o groesawu’r darlledwr, cyfathrebwr gwyddoniaeth a cholofnydd gwobrwyol Kathriona Devereux a’i chriw ffilmio o RTE i’n cyfleusterau ymchwil yn Ysgol BEES, UCC yn ddiweddar.

Roeddem yn falch o ymuno’n ddiweddar â’n cydweithwyr ar brosiectau Iwerddon Cymru yn UCC i fod yn bresennol yn y derbyniad ar gyfer Prif Weinidog Cymru, Mark Drakeford a Gweinidog Cymru dros Faterion Gwledig, Lesley Griffiths ar gampws UCC. 

Gwych arddangos cyfoeth Cydweithrediad Iwerddon Cymru â’n prosiect ni ar linad y dŵr ac ennill gwerth o ddŵr gwastraff. Rhannwyd trafodaethau diddorol a brwdfrydedd mawr dros y prosiect â Gweinidog Gwledig Cymru, Lesley Griffiths. 

Bu Mr Cian Redmond, brodor o Swydd Wicklow, mor ddewr â chytuno i ymgymryd â’n cyfweliad byr ar gyfer ein darn Proffeil Ymchwilydd ni. Graddiodd Cian yn ddiweddar â B.Sc. mewn Bioleg Blanhigion Gymwysedig o Goleg Prifysgol Cork (UCC) lle dechreuodd ei ddiddordeb mewn astudio Llinad y Dŵr. 

Rydym yn falch dros ben o glywed y bydd Cian yn parhau â’i frwdfrydedd ynghylch y planhigyn bach disylw Llinad y Dŵr, ac yntau wedi dechrau PhD a ariennir gan yr Adran Amaeth, Bwyd a Môr o dan brosiect Duck-Feed yn Ysgol y Gwyddorau Biolegol, Daear ac Amgylcheddol yn UCC.

Llongyfarchiadau Cian ac rydym yn dymuno’r gorau ichi yn eich astudiaethau yn y dyfodol. 

Llawer o ddiolch i bawb a ddaeth heibio i ymweld â’n stondin ni yn nigwyddiad UCC Distillery Fields - Archwilio Newid Hinsawdd a Bioamrywiaeth ar Noson Ddiwylliant 2022.  Brwdfrydedd a diddordeb mawr yn y prosiect gan bawb a alwodd heibio a sgwrsio â’n gwyddonwyr ymchwil! 

Mae’n hyfrydwch gennym rannu rhifyn cyfredol y Newsletter for the Community of Duckweed Research & Applications, dan olygyddiaeth y Pwyllgor Llywio Rhyngwladol ar Ymchwil a Defnydd Llinad y Dŵr (ISCDRA).

Ar ôl absenoldeb o 2 flynedd, daeth y Sioe Frenhinol yn ôl yn y gwres chwilboeth y mis diwethaf a hithau’n digwydd yn ystod y dyddiau twymaf a gofnodwyd erioed yng Nghymru! Roedd ein tîm prosiect wrth eu bodd o arddangos Brainwaves ar y 18fed a’r 19eg o Orffennaf â stondin y tu allan i Bafiliwn Addysg Prifysgol Aberystwyth.

Yn ddiweddar fe dreuliodd Ms Marion Blanchard, myfyriwr Gradd Meistr o Toulouse yn Ne-Orllewin Ffrainc, beth amser yn gwirfoddoli ar Brosiect Brainwaves. Mae’n ymddangos ei bod wir wedi mwynhau’r profiad a gafodd hi a diwylliant Iwerddon. 

Fe wnaethom roi prawf ar ein sgiliau cyfweld gyda Marion a gofyn iddi am yr amser a dreuliodd yn Iwerddon. 

Ar ôl absenoldeb o 2 flynedd, daeth Carnifal Gwyddoniaeth Cork yn ôl yn llwyddiant ysgubol y mis hwn. Roedd ein tîm prosiect wrth eu bodd o arddangos Brainwaves yn y sbloet wyddonol hon, a gynhaliwyd ym Mharc Fitzgerald ar 11^eg a’r 12^fed o Fehefin.

Wedi’i drefnu gan Old Cork Waterworks Experience â nawdd gan Gyngor Dinas Cork ac SFI, roedd y digwyddiad di-dâl hwn, a barhaodd am benwythnos, yn arddangos rhyfeddodau gwyddoniaeth i bobl o bob oed. Roeddem yn rhan o raglen doreithiog yn cynnwys arddangosfeydd byw, gweithdai ymarferol ac arbrofion rhyngweithiol.

Diolch i bawb a drawodd heibio i sgwrsio â’n tîm ymchwil, darganfod ein system lifeiriant pen bwrdd ar waith, gwylio ein fideo a rhannu eu mewnwelediad a’u safbwyntiau eu hunain â ni. Roeddem wrth ein bodd yn enwedig o weld dros 54 o bobl newydd yn tanysgrifio i newyddlen ein prosiect. Pwy a feddyliai y gallai un planhigyn bach fod mor ddiddorol!

Bu Prif Ymchwilydd prosiect Brainwaves, yr Athro Marcel Jansen, ar yr awyr ar sioe boblogaidd bywyd gwyllt a natur RTÉ Radio 1, Mooney Goes Wild. Gan ymddangos ochr yn ochr â Llywydd UCC, yr Athro John O'Halloran, tynnwyd sylw yn y darn at y gwaith arloesol sy’n cael ei wneud yng Ngholeg Prifysgol Cork ar newid hinsawdd, colli bioamrywiaeth a’r economi gylchol.

Canolbwyntiodd yr Athro Jansen ar y gwaith pwysig sy’n cael ei wneud gan dîm Brainwaves ar ddatblygu dull ffytoadferiad arloesol – sef glanhau dŵr gwastraff amaethyddol gan ddefnyddio planhigion llinad y dŵr brodorol. Esboniodd y ffordd y gellir defnyddio systemau llinad y dŵr mewn lleoliadau ar ffermydd, yr heriadau ymchwil sy’n cael sylw i optimeiddio’r systemau hyn i’w defnyddio’n fasnachol ar raddfa fawr, a’r buddion economaidd i ffermwyr, gan gynnwys creu ffynhonnell ymborth llawn protein drwy ddefnyddio bio-màs llinad y dŵr. 

Darlledwyd y darn yn fyw ar 11eg o Ebrill, ond gellwch chi wrando arno yn y fan hon o 43 munud i mewn.

I nodi Diwrnod Ewrop 2022, ymunodd Brainwaves ag arddangosfa gyhoeddus o brosiectau sy’n cael eu hariannu gan yr UE a gynhaliwyd yn swyddfeydd Cyngor Swydd Wexford ar 9fed o Fai.

Roedd bron i ddwsin o brosiectau ar draws rhanbarthau de a dwyrain Iwerddon yn bresennol ar y diwrnod, gan dynnu sylw at ehangder y gwaith cyffrous sy’n digwydd â chyllid o’r UE ar draws ystod amrywiol o sectorau gan gynnwys twristiaeth, technoleg a newid hinsawdd.

Dros Fôr Iwerddon yng Nghymru, mwynhaodd y tîm ymchwil bicnic yn yr awyr agored gyda phrosiectau eraill a ariennir gan yr UE ym Mhrifysgol Aberystwyth.

Isod: Y tîm yng Nghymru’n mwynhau saib haeddiannol yn yr awyr iach ar Ddiwrnod Ewrop

Mae ymchwilwyr yn UCC ar Brosiect Brainwaves, a ariennir gan yr UE, wedi datblygu dull arloesol, cynaliadwy o adfer dŵr gwastraff – a hynny i gyd â help gan blanhigyn cyffredin sy’n frodorol yn Iwerddon.

Chwefror 11 yw seithfed Diwrnod Rhyngwladol Menywod a Merched mewn Gwyddoniaeth 2022. Ac yntau’n digwydd bob blwyddyn, mae’r diwrnod hwn yn bodoli i gydnabod a hybu cyfraniadau menywod a merched mewn meysydd STEM.

Papur newydd ei gyhoeddi gan ymchwilwyr Brainwaves yn tynnu sylw at yr heriadau a’r cyfleoedd ar gyfer tyfu Lemnaceae dan do ar raddfa fawr.

Nid oes dim gwell na llinad y dŵr (Lemnaceae) o ran tyfu’n gyflym! Gall y planhigion rhyfeddol hyn ddyblu eu bio-màs mewn ychydig mwy na diwrnod. Fodd bynnag, nid yn unig y bydd y planhigion hyn yn tyfu’n gyflym, y maent hefyd yn faethlon tu hwnt, a gellir eu defnyddio mewn ymborth i anifeiliaid neu’n fwyd i bobl. Drwy feithrin y planhigion hyn dan do, gellir rhoi cyflenwad sefydlog o gynnyrch ffres, boed a fo am y tymhorau.

Lle unigryw braidd yw fferm Mount Lucas ger Daingean yn Swydd Offaly. Heblaw am ei lleoliad trawiadol ar sawl erw o orgors wyntog, y mae hefyd yn gartref i brosiect economi gylchog cyffrous. Drwy brosiect AquaMona, y mae mawndir a fu gynt yn perthyn i Bord na Móna wedi cael ei drawsffurfio’n unig fferm bysgod fasnachol fawr Iwerddon sy’n defnyddio llinad y dŵr.

Bu Dr Dylan Gwynn Jones o Brainwaves yn aelod o banel arbenigol ar ‘Wyddoniaeth Newid yn yr Hinsawdd’ a gynhaliwyd yn ystod Symposiwm undydd HinsawddAber “Colled, Difrod, Adnewyddiad” ar y 18fed o Hydref. Roedd y symposiwm yn rhan o ŵyl arbennig wythnos o hyd yn arddangos ehangder ymchwil Prifysgol Aberystwyth, a ganolbwyntiai ar gwestiynau allweddol ac atebion potensial i’r argyfwng hinsoddol ac ecolegol byd-eang http://aber.ac.uk/researchfest 

Y Sioe Ffermio Llaeth Genedlaethol yw prif achlysur amaethyddol dan do Iwerddon; y man lle bydd ffermwyr llaeth a diwydiannau llaeth yn cwrdd. Cynhaliwyd y cyfarfod eleni gyda’r nos ar yr 20fed a’r 21ain o Hydref, 2021, ac fel achlysur rhithwir y cafodd ei drefnu, oherwydd argyfwng parhaus Covid19.

Cwmpasodd yr achlysur ar-lein ystod lawn o bynciau sy’n berthnasol i’r diwydiant llaeth, gan gynnwys popeth o arloesi a pheirianwaith, i fridio gwartheg, gofal porfa, lles anifeiliaid a chyllid. Roedd dau faes trafodaeth hanfodol yn ymwneud â’r perthynas rhwng ffermio llaeth a’r amgylchedd. Yn y trafodaethau bu pwyslais ar y perthynas cymhleth rhwng newid yn yr hinsawdd a ffermio llaeth, a rhwng slyri a’r amgylchedd.

Ymunodd Lotti â thîm Brainwaves ym Mhrifysgol Aberystwyth yn dechnegydd ar gyfer haf 2021 i gynorthwyo â’r systemau llinad awyr agored. Rydym yn ffarwelio’n annwyl â hi ac yn dymuno pob lwc iddi â gweddill ei hastudiaethau yn y cwrs BSc mewn Bioleg Blanhigion ym Mhrifysgol Aberystwyth.

Gadawodd Lotti ni â throsolwg byr ysbrydoledig yn sôn am pam yr oedd rhaid iddi wybod mwy am y planhigyn bach disylw llinad y dŵr.

Mawr ddiolch i bawb a ddaeth heibio i ymweld â’n stondin awyr agored yn y Noson Ddiwylliant yn yr Old Cork Waterworks Experience a sgwrsio â’n gwyddonwyr ymchwil. Cyfathrebu gwych a diddordeb mawr yn y prosiect ar noson heulog braf o fis Medi!

Mae rhai beirdd penigamp wedi bod yn Iwerddon ac yma ar Brosiect Brainwaves rydym wedi ein cyffroi gan y gerdd hon am linad y dŵr gan ein Prif Ymchwilydd Yr Athro Marcel Jansen.

Ac yntau’n edrych yn ôl ar ei brofiad o weithio â’r planhigyn gwyrthiol hwn yn ystod ei yrfa, y mae wedi llunio cerdd fer wych am fuddion y planhigyn bach disylw llinad y dŵr.

Mwynhewch.

Croeso i Lotti Hales, myfyriwr Bioleg Blanhigion 3edd flwyddyn, gwnaeth Lotti waith ar dwf llinad y dŵr yn ystod ei blwyddyn mewn diwydiant ac mae’n ymuno â thîm PA yn dechnegydd ar gyfer yr haf.

Magwyd Lotti yng Ngorllewin Sussex a dechreuodd ei BSc mewn Bioleg Blanhigion ym Mhrifysgol Aberystwyth ym mis Medi 2018. Tyfodd ei diddordeb mewn planhigion pan ymunodd â’i chlwb Ffermwyr Ifainc lleol yn 2016 ac o’r fan honno teimlodd yn gynyddol mai ei chenhadaeth hi oedd tynnu sylw at bwysigrwydd planhigion i liniaru ar effeithiau newid hinsawdd byd-eang. Ar ôl cwblhau ei blwyddyn mewn diwydiant ym Mhrifysgol Aberystwyth yn cynorthwyo ar brosiect Brainwaves mae hi nawr yn ymuno ar gyfer yr haf yn dechnegydd. Mae’n gobeithio mynd ymlaen at radd meistr ymchwil mewn Amaethyddiaeth Amgylcheddau Dan Reolaeth ar ôl gorffen ei BSc yn 2022.

Fel rhan o’n gwaith ar Brainwaves byddwn yn defnyddio twnelau polythen i ddatblygu system fforddiadwy i feithrin llinad y dŵr. Drwy ddefnyddio twnelau polythen fe estynnir y tymor tyfu, gan optimeiddio cynhyrchiant bio-màs a mwyafu’r capasiti i adfer dŵr. Wedi’i ailorchuddio’n ddiweddar, mae ein twnnel polythen ym Mhrifysgol Aberystwyth bellach yn barod i’n system brototeip gyntaf gael ei gosod a’i phrofi.

Roeddem wrth ein bodd o groesawu’r Athro Ed Byrne, Athro’r Gadair mewn Peirianneg Brosesau a Chemegol i’n labordy yn BEES yn ddiweddar! Rhoddodd Ed gyngor i’n tîm ni am gyfraddau llifeiriant y system a dyluniad arbrofol i’n tanc llinad.

This year's EU Green Week runs from 31st May to 4th June 2021.