Newyddion

Mae gallu Lemna i oroesi mewn amrywiaeth o wahanol amgylcheddau’n syfrdanol!

13 Ebr 2022
Abby’n mesur twf llinad y dŵr yn y tanciau cynhwysydd llwyth canolig yn PA

Ers blwyddyn, mae Abby Campbell a Kirsty Allwood yn gweithio yng ngrŵp ymchwil BRAINWAVES sydd wedi’i leoli ym Mhrifysgol Aberystwyth fel rhan o’r cynllun gradd blwyddyn mewn diwydiant.

Mae gan y ddwy ohonynt ddiddordeb byw mewn botaneg ac amaethyddiaeth gynaliadwy, ac felly roeddent ill dwy’n awyddus i ymuno â’r ymchwil barhaus i linad y dŵr a’r potensial sydd ganddo i adfer gwastraff amaethyddol.

Ar ôl y cyfnodau clo roeddent yn edrych ymlaen yn arw at ennill cymaint o brofiad yn y labordy ag y gallent.

 

Ers 10 mis maent yn archwilio pa mor dda y bydd llinad y dŵr yn tyfu ar wahanol ffrydiau gwastraff. Mae Lemna minor yn gallu goddef gwahanol amodau amgylcheddol. Maent wedi edrych ar ymatebion i amodau golau, maethynnau ac amrywiadau mewn tymheredd.  

Mae Abby’n awgrymu bod “gallu Lemna minor i oroesi mewn amrywiaeth o wahanol amgylcheddau’n syfrdanol. Os caiff yr amodau gorau posib gall dyfu’n rhyfeddol o gyflym gan ddyblu ei fio-màs mewn un wythnos. Yn wir, mae’n un o’r planhigion mwyaf gwych sydd i’w cael. Mae’n ffynnu’n arbennig ar slyri amrwd a threuliedig."

Esbonia Kirsty fod "gweddillion y broses dreulio’n ffynhonnell ardderchog o nitrogen ar ffurf amonia, a gaiff ei amsugno’n hawdd gan blanhigion - yn benodol, o safbwynt ein diddordebau ni, llinad y dŵr". I dyfu llinad y dŵr, buont yn profi gwahanol grynodiadau i ddarganfod y lefelau gorau o amoniwm i gael y cynhyrchiant bio-màs gorau.

Felly, beth yw diben eu holl brofiad ymarferol yn y labordy a thyfu llinad y dŵr mewn gweddillion o’r broses dreulio?

Wel, y nod yw cynhyrchu ymborth i anifeiliaid gan ei fod wedi cael ei ddangos bod llinad y dŵr yn fwyd maethlon, llawn protein i wahanol anifeiliaid fferm (ac i bobl hefyd!). Dangosodd ymchwil gychwynnol y merched fod hyn, drwy ddilyn dull economi gylchol, yn bosib iawn, ac felly maent wedi bod yn gweithio ar optimeiddio’r amsugniad maethynnau drwy addasu amodau tyfu i wella hyfywedd masnachol y dull hwn ymhellach.

Rydym yn dymuno pob lwc i’r gwyddonwragedd planhigion addawol hyn gan fod eu dyfodol i’w weld yn ddisglair!

Noddir gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop trwy Raglen Iwerddon Cymru

Adran y Gwyddorau Biolegol, Amgylcheddol a Gwledig ym Mhrifysgol Aberystwyth yng Nghymru, SY23 3DA