4591] HOMO PROFICISCENS
UOCAUIT SERUOS SUOS TRADIDIT ILLIS bona
4592] sua
Mt. 25:14
. O dho-chuaidh in fer maith for turus ro congair a mhogada &
4596] Matha immorro mac
Alpei, in sui Ebhraidhi, in
cétna fer ro scribh in
4597] soscela coimdheta, is é ro scrib i curp
soscéla ind aisneis noeim-si dia chuimniugud
4598] don eclais amail dailius Mac in Athar nemhdha dána ecsamhla in
4599] Spírta Nóimh da cech aen isin eclais.
4600] IS e immorro in duine at-berar do dhul i
l-leith aili ann .i. Issu Crist
4601] Mac
Dé bhi do-dhechaid do chabair in chinid daenna cu ros-ben
a glaic
4602] Dhiabuil & cu ro freasgabh iar sin
for nimhibh noemhdha ar amus in Athar
4603]
neamdha, & ro congair cuice a apstola cu ro fhodhuil doibh dana
écsamhla in
4604] Spirta Nóim amail rop
fhollus do chách isin cincdighis. Ocus cu tidhnaic
4605] na dana cetna dona noemaibh
& dona firenuibh fo ind t-samail na n-abstul tria
4606] forceatal na
screaptra n-diadha.
4607] Na cuic tallanda immorro
at-berar sunn iar siens coic cetfada cuirp
&
4608] anma sin ro tidhnaicedh o Dhia don cinedh
doenna dia fhoghnamh fein &
4609] d' fegad De
trompa.
4610] Na da thalland immorro
it-berur sunn, iss ed do-fhornet in t-etarcnugud
4611] & in tuicsinugud do-berut na noeimh & na fireoin for an Coimdhid
gu cumaid
4612] a
n-degh-ghnima fon n-etargna sin.
4613] IN oen-talland immorro
iss ed do- forne, in dliged derrscaightech fil isin
4614] anmain doena, triasa bh-feghann h-i fein & na
duili aili filet i talmain & renna
4615] &
firmamint & in sosad ainglecda & in Trínoit{folio 82rb}
uilichumachtach.
4616] No as iat na cuice
tallanda at-berur sunn. i. coic liubair
rechta Moysi;
4617] ár foghnaidh a
nemh-forbunn-side do luct núi- fhiadhnusi, ár
fo-gabur amlaid-so
4618] aenta
petarlaici fria nui- fhiadhnusi .i. rechta fria
soscéla: uair dia tarta nech
4619] leis na coic fa dhó is a deich fhásas dibh. Dia tuctha dano na deich fo cethair
4624] A h-aithli immorro rechta & riaghla
na coic n-aimser rem-techtach tainic
4625] Issu sunn isin domun cu ro chum-sidhe
rechta & riaghla tria forcetal soiscéla
4626] don chiniud doena & dona h-apstalaib seoch chách, & ro
for- chansat-sidhe
4627] a fothoscaighthe & a
n-deisciplu noemhu tara n-eisi imna
riaghluibh-sin.
4628] Sochaidhe, tra, do noemuibh & d' fhirenuibh ro comaillset na
rechta-sin
4629] & na riaghla in Coimdhed na
n-dula & na ro leicset i mudha a taillne. Amhail
4630] ro comuill in noem uasal oirm-
heitnech dia tá líth & foraithmet i
n-ecmong na
4631] ree-sea & na h-aimsiri .i. in
grian t-solusta & in rétla loinnerdha & in
tene
4632] thaeidhliuch & in ruithen rathmur ro
fhaidh Grian na Firindi isin domun cu ro shoillsigh
4633] i
bh-fhertuib & i mirbhuilib coiced
Connacht .i. Mu Chua Balla. I teirt
4634] Kallaind Mharta immorro gacha bliadne indister
ní dia fhertuib & dia mirbhuilib
4635] & dia ghenealach collaidi & don
fhorbadh do-rat for a rith m-buadha i bhus
4636] isin
t-saegul freacnairc .i. Mu Cua
Cronan a ainm dilius mac
Becain mic Bairr
4637] mic
Nathi mic Luighdhech, Caindech immorro mac
Luigdech mic Liligdech mic
Dalann, o taat I Luigdech, mic
Dalann do Ultaibh.
4638] Cumne immorro ingen Conamhail mic
Machdain, do Dhail
m-Buáin, a
4639] mháthair. Briunsech
& Lucait{folio 82va}
& Tuideall a tri derbhshethracha.
4640] I n-araili aimsir immorro tainic
Comghall Bendchair do thigh
Becaín
4641] remraidti, et at-connaic timtirecht aingiul os cinn in tighi, & ro
fhiarfaig do
4642] Bhecán: Cidh
fil ocut-sa do macuibh? A dho do neoch is
áirmhighthi, ar
4643] Becán, & macán
lasc bec fil oc na caeirib, & ni h-airmhighthi
h-e. Tabar isin
4644] tech co n-fhacamar
h-é, ar Comgall. Tuccad ón. IS ann sin ro raidh
Comgall:
4645] As forbhfhaeilid m'
anam-sa resan mac-so, ár ita rath in Spirta Nóimh
'na
4646] comuidecht. Ruc iarum
Comgall Mu Chua
leis cu Bennchar, cu ro légh
4647] canoin phetarlaici & nui-fiadnissi ann,
& ind ord n-eclusdai, et
do-ghnídh-somh
4648] ferta & mirbuili isin
inad-sin, ina gillaid- hecht.
4649] FEACT ann tainic ben aimrit dia atach-som
dia soerad ar an aimrite.
4650] IS ann sin do-rala do-sum
bheith oc cái iarna bualad dia oidi, & ni thuc
4651] freacra
fuirri. IS eadh do-róini in ben, do-chuir a bas fo a
dheoruib-sium
4652] cu tard ina beolu, cu ro thuisim fo
cétoir, & co ruc mac .i. Dabiu mac
esidhe
4653] iardain.
4654] IS brect immorro, & is
ecsamail innisit na h-eolaig fatha tuidhechta
4655] Mu Chua a h-Ulltaib, ár iss ed at-berut
foireann con- ad araili baili ruc Comgall
4656] uadh, cumad h-é fochunn a dheabtha. No is e in fotha
iar bh-fir .i. araili
4657] aimser ruc a mháthair le Mu
Chua do thorruma a h-athardhai .i. Dal
m-Buain,
4658] & a coibnesta; et o
't-conncadar-sum esseom ro anóraighset h- é,
& ro treicset
4659] cach airi. Ro bai immorro senoir
uasal don cinedh-sin .i. Coman sacart meise
4660] Fiachna mic Baetain; et is ed at-bert-sidhe rá
Mu Chua: Ro bentar anóir
4661] h' athardha fort amail ra benuis-si form-sa. O ro
bhatar .i. Mu Chua & a máthair,
4662] ic toidhecht do
Bennchar for cula do-ralatar macaimh
Fiachna mic Baetain
4663] doibh, cu m-batar ic fanamhat imon clérech, & iss ed
at-bertis: Clérech
lascc.
4664] Meic cen casc, ar
Mu Chua. Ro fhergaiged iarum friu cu
mor, gu ros-cuir fon
4665] talmain. Cu ro cosait
Coman{folio 82vb}
& Fiachra mac Baetain
fria Comgall
4666] in gnimh-sin. IS ann sin
at-bert Comgall cona biadh
Mu Chua in Ulltaib, et as i
4667] briathar Comain fa-dera sin. Os 'gum
innarba dhuit, ar Mu Chua,
tabair
4668] comhartha dhamh triasa tuiceabh bhaile i
bh-fothaighiubh reclés. Ni fhil
4669] comhartha
ocum, ar Comgall, acht mana bera lat in
topur-so. Is tualaing
4670] Dia cidh edh on, ar
Mu Chua. O do-chuaidh immorro
Mu Chua a Bennchar
4671] amach ro dhechsat a
coimmite dara n-eisi, & at- conncatur in nell uiscidi
ina n-diaidh
4672] cech leth no
theighdis. IS é in topur sút, ar
Mu Chua, & ernuighium
4673] fris curub é bias remhainn & bus
treoraigi dhun. Et fo in t-samail
Moysi mic
4674] Amra riasa
rabha nell solusta ic tiachtain a h-Eigipt at-bert-som sin. Ra-siacht
4675] Mu Chua as sin gu Gael, cathair sin i bh-Feruibh Rois, &
Gabrin espoc do
4676] Bretnaib innti-sein,
& tarcaidh-sium in cill do Mhu
Chua, ar bat comhaltadha.
4677]
Ro thuit immorro bainne as in nell-sin co n-derna
topur isin bhaili dhe a
4678] comartha a n-aentad.
4679] Ro-siacht iar sin Mu
Chua co Fobhar Feichin. Is
í sin aimser a n-dernad
4680] muilenn ac
Feichin, & ní raibhi uisci aigi,
& as i comairli do-ronsat na cleirig:
4681] O
dho-rócht, ar siat, Mu
Chua cucainn, tiagham gu Loch Lebinn
dus in
4682] bh-fuighbim uisci as. IS torathar
comhairli sin, ar in soer,
ár ita in sliab
4683] lan-mhor eatraibh. IS
tualuing Dia cidh edh on, ar Mu
Chua. O ro-siachtatar
4684] tra na cleirig in loch ro lá
Mu Chua a bhachaill isin loch, gu ro
tholl
4685] roimpe in sliabh. Do-róine dano
Feichin in cétna & na cléirig arcena, co
4686] frith
amlaid sin uisqui don mhuilinn. Do-ronsat a
n-aentuidh iar sin
Feichin
4687] &
Mu Chua.
4688] TEIT iarum Mu
Chua as sin cu Tech Telle i termann Durmaighe, et iss ed
4689] rob ail do-som cathair d' fothugud i farrad an
inaidh-sin, & araidhe nir' h-etadh,
4690] ár
ní ro thoirinn in topur.
4691] LUID iar sin Mu
Chua tar Sinainn i crich Connacht. Ceallach mac
4692] Ragalluigh
ba ri Connacht
in tan sin. IS eadh immorro do-rala do Mhu
Chua
4693] dula i Soghan Ua Maine, et ro{folio 83ra}
shlechtsat uili dhó ar connailbhi,
4694] ár do
Ulltaib a m- bunadus. Ro anoraigh
dano rigan craibhdhech bai isin
4695] tír esiumh cu lánmor,
Baill-gel a h-ainm-side. Bai tra
Mu Chua cethracha in
4696] carghais isin tir-sin,
& ro fhuabratar a fhostad acu do gres. Ticfa
immorro,
4697] ar Mu Cua,
uaib bodhein mac bethad dia
bh-foighentai. Comman dano
4698] ro
tarrnguired annsin.
4699] IMthighis uathaibh iar sin, &
facbhus bennacht foraib & for a n-daltuibh
4700] & fora macuibh sethar, sicut
at-bert:
- 4701] Bendacht for a n-daltuibh
4702] da m-beat do reir riaghla:
4703] mu bennacht cu dermhair
4704] ara n-degh-mhnaibh diadha.- 4705] Gach gilla is gach garmac
4706] bias dom réir cu ro ghar,
4707] biaidh doibh 's ni bhá falumh,
4708] talam cona thorad.
4709] LUIDH Mu Chua
iar sin cu Loch Cime. IS ann ro bui
Cellach mac Raghallaig
4710] ri Connacht oc seilg. Luid in fiadh isin loch, cu ro an for cloich moir ann,
4711]
& nír lamad dul 'na dhiaidh, ár ro bui peist isin loch
no erchoidiged cu mór
4712] dona dainibh. IS ann sin
do-raidh in ri re Mu
Chua: Da mad dana lat fer
4713] dar muinntir
do dul i n-deghaidh in
fiadha for do comairci riasin peist
4714] no ragad. Is tualaing Dia cidh edh on, ar
Mu Cua. Luidh in fer iar sin
4715] isin loch cu ro mharbh ind agh n-allaid bai forsin leic,
& iss ed ro raid. Roba
4716] maith, ar se,
an t-inad innsi so. Tainic iar sin in t-ocláech isin
snamh cu
4717] ro shluic in peist 'na oen-mhír esidhe, cu ro aithisigh in rí do Mu
Chua.
4718] Ro fergaig immorro in clérech risin peist, cu ro sceith ind
ocláech n-oghshlan
4719] i bh-fiadhnusi na
slóg, & ni ro erchoidig do neoch riamh iar sin. Ro
morad ainm
4720] De & Mu
Chua triasin bh-firt-sin, et ro
shlecht in rí & urmhor na
slóg do
4721] Mu
Chua. Et ba h-e sin tosach a
ard-ratha a cuiced Connacht.
4722] Luidh Mu
Chua iar sin tar Odhbha bu thuaidh i crich
Cera, cu riact cu
4723] Ros Dairbriuch,
ut dixit:
- 4724] Ros n-Dairbhrech cathair Mu Chua
4725] re n-abur Balla bith-nua,
4726] inmain dos ainglech idhan {folio 83rb}
4727] Ros n-Dairbrech na noeimh-ibur.- 4728] Balla ag dainibh noemhdha anú
4729] in t-ainm coitchenn gu coemh-clú:
4730] Ros n-Dairbhrech rob edh a aimm
4731] re linn Tuathail Treathanghairbh.- 4732] O crich Benncuir na n-ath n-uar
4733] gu clar Cera na caemh-shlúagh,
4734] a tir Fher n-Domhnann na n-dos
4735] ro fhaidh Comhghall gu coem-Ros.Ros.
- 4740] Bidh Balla ainm in bhaili
4741] ár do-rala for mh' airi:
4742] bid h-e a ainm o sin imach
4743] cu tí in dine déidinach.
4747]
- Rann.
Bliadain ar fichit gan acht
4748] do Mu Chua a coiced Connacht,
4749] fraigh uiri ic tarainn a thaeibh
4750] fa dúire crabhuidh cnes-chaeil.
- 4761] O Clugh Chuiri Calgaigh curaidh
4762] co Móin fri h-Adhradh atuaidh,
4763] o Mhuigh Moetla cona moin
4764] gu Croit Cualachta cleth mhoir.- 4765] IS amhlaid thuccsat a tír{folio 83va}
4766] Clanna Rosa gu roibrigh
4767] gan ainbhthine 'na n-anmain,
4768] ga mainchine mor-adhbhail.- 4769] Gu cuairt gach treas bliadan balc,
4770] itir fhir is mhnái ocus mhac,
4771] do Chua na carcrach caeili
4772] re atach, re ecaine.- 4773] Bo gach fir feramail uili,
4774] idir righ is rodhuine,
4775] do Chua chedach na fharrad,
4776] edach gacha h-ollaman.- 4777] Muc mhor gacha tighi thuaidh.
4778] o Traigh Eothuili cu Muaidh,
4779] screpul gach teineadh cin tart
4780] do neimeadh Coicidh Connacht.- 4781] Robo le Mu Chua gan ces
4782] o Odhba na n-drong n-diles,
4783] roba tairptech a tuili
4784] cu traigh n-ainbhtech n-Eothuili.
4785] RO fhothaighesdar amhlaid sin a cheall
& a con- gbáil, et tuc tri h-espaic
4786] do coisecrad a releac & a reclés &
do roind in feruinn dia manchaib.
4787] BA do fertuibh Mu
Chua. Aroile ben aimrit tainic cuigi,
cu ro bennach
4788] da ghas bilair
dhi, & cu ro coimper fo cétoir mac &
ingin .i. Luicenchair
4789] Craibdech & Scannlan
iat-saidhe.
4790] FIRT amra aili bheous
.i. Mu Chua do-dechuidh gu Loch Cime,
4791] gu r' indisetar na
timtirigh do Cind Fhaeladh mac
Colcan, ár is e ba rí
4798] BA do fertuib Mu
Chua .i. Sil Muiredhuigh ro bui
isin Buidhi Connaill,
4799] cu ro shirset cleirigh coicidh
Connacht dia bein dib, & ni fhuaratar, cu
4800] tancatar airm i m-bui Mu
Cua, cu ro ic-sidhe iat, & cu tuc in dath bai
orra for a
4801] bhachuil, et tucsat
iar sin a maincine dhó: conudh
dia dathugud-sin as-bert in
4802] senchaid:
- 4803] RO shirset Sil Muiredaig
4804] tuatha Eirenn isalla
4805] da n-din ar an duinebaidh
4806] cu tancatar cu Balla.- 4807] Ro gheallsat Sil Muireadhaig
{folio 83vb}
4808] riar an cleirig gil glanna
4809] cumadh lir fri duilleabur
4810] a n-indmhussa do Balla- 4811] Do-rat for a naemh-bachail
4812] galar na tuaithi uile,
4813] conadh edh for-caemhnacair
4814] is de ata in Bachal Bhuidhe.- 4815] Cuic cét fa chúic thancabar
4816] d' feruibh arm-ghlana uailche,
4817] cu brath dia nam-riaraidh-si
4818] ní bete ni bus uaitte.- 4819] Gach eicen dos-ficfa-si
4820] guidhidh m' ainm co Dia
4821] choidhche ni bar-ricfa-si
4822] anmforlunn 'na dhiaidh.
4823] BA do fhertaibh Mu
Chua. Fecht do- chuaidh a crich Muaidhi cu riacht
4824]
cu h-Inis Amhalghadh, &
ní tucadh ethar cuigi. Ni ba eicin feasda, ar
4825] Mu Chua, ethar d' iarradh
innti. Tuarcaibh iar sin an talam cu tiaghar do
4826] chois innti o sin cusaniu.
4827] FEACT n-oen do-chuaidh-sium cethrar cu bru Mhuaidhi. Tucsat na
4828] h-iascairidi era fair. Dia m- beth, ar
esium, timthiridh Dé tis no bered ní
4829] dhuinne. As ann sin do-chuir in ron cethra bradana dhoibh-sium for tír.
4830] FEACT aili do-cuir Mu Chua a timtiridh d' acallaim
Foelain. O ro-siact-sidhe
4831] cu h-All
in Cleibh tancatar chuice da ban-gaisgedhach batar issin tir .i. Bec
4832] ingen Con Choraig &
Lithben ingen
Aitreabhthaigh, et iss é reabrad dodeitbir
4833] do-gnitis-sidhe, in duine teched sechu do-bertis essidhe i
cliabh & da théit
4834] as-side & a
imluadh tar an allt n-adhuathmhar. Ro faillsiged do
Mu Chua a gilla
4835] do chur
isin clíab. Luidh Mo
Chua cu riacht an t- inad. Ro riaruig
Lithben
4836] ingen Aitreabhthaigh h-e fo
cétair, & ní ro leic Bec
uaithi an gilla co tard an
4837] clérech a chochull di. Ro lassidhe ima
lamuibh & ro riaraig in clérech iar sin.
4838] Et ro agaillset na h-ingena an da
n-athair cu tardsat do shaigid
Mu Chua, &
4839] cu r-ro baist Mu Chua
iat iar sin. Táinic immorro in
Bhéc-sin cu m-boi secht
4840] m-bliadna ic fognum do
Mu Chua, cu raibhi i n-araili tan ic
acaine beith cen
4841] claind & is ed a cetna dano
do-raidheadh Coel mac Aedha, sen Ceneoil Aedha,
4842] & tancatar a n-dis co tucsat
a maincine do Mu
Chua do gres.
4843] Aillsi dano ro bai for
Taithleach mac Cind Fhaelad. Ro
íc Mu Chua h-e, &
4844] ros-cuir ara cloc fein, & ata fair fos do derbhadh
na mor-mirbuile-sin.
4845] Araili aimsir shamraidh do-cuired
Mu Cua do coimhet na
4846] n-uan. Ro bui-sium immorro ic gabhail a bhiaide ina
bh-farrad. Ro choimhrithsat
4847] na h-uain ar amus a
maithrech, ár ní raba fal eatarra. Tainic
Mu Chua
4848] & ro
tarraing a bhachail 'na dhiaidh forsin
talmain, & ni ro lamh uan dona
4849] h-uanaib toct
tar slict na bacla, acht cach dhe oc dechsoin a cele tarsin slict
4850] anunn.
4851] I n-araili la tucadh gu
Mu Chua gilla anfhabrachtaidi nar'
fhet a lamha na
4852] a cosa na a uile bulla arcena do
gluasacht. Ro tadaill Mu Chua o a
laimh a uili
4853] bhall ind gilla,
& adubairt fris: Eírig a n-ainm
Issu, & fegh in n- grein, &
4854]
imthigh; & ro eirig fo cétoir
& ro morad ainm De & Mu
Chua de sin.
4855] Feact aili tucad duine demhnach cu
Mu Chua. Ro innarb-som in demon
4856] uadh ind ainm na Trinóite.
4857] I n-araili aidhchi
tainic araili merleach do ghait
cruithnechta Mu Chua.
4858] O
ro tocuibh in merlech in t- oire fair
ro fheodhaigh fo cétoir, & ní ro-fhet
4859] imtheacht na a oiri do cur dhe, no gur' bennach
Mu Chua iar sin.
4860] FEACT aili tháinic fer saegulla
& mac bodur lais cu Mu
Chua, &
4861] ro
ghuidh h-e cu ro slanaiged a mac dhó, & ro guidh Mu
Chua in Coimdhe fair,
4864] IS e immorro in fer-so
.i. Mu Chua do-rat a uili fhoghnuma o
thosach a
4865] bethad fria ecna &
crabhudh. IS e ro imeaclaig in Coimdhi as a naidinacht.
4866] IS e ro traeth cech pecad. IS é ro bhaidhestar ann
fein airfitedh in
4867] t-saeguil frecnairc. IS e ro traeth
fuailfedh a cholla. IS e ro dermuit na h-aibhniusa
4868] freacnairc. IS e ná ruc a menmain na a
innfheitiumh o th-sirfheghadh
4869] na flatha neamhdha. IS e ro
miscnigh na maithi aimserda marbhtis otraighi.
4870] IS e ro
imghabhudh onoire in domuin amail bás. IS e ro adhuathaig
na h-indmhusa{folio 84rb}
4871]
& na maine. IS e no comainsighedh in
t-airfited collaidi
4872] mar badh neim. IS e na tuc
gradh don brentataidh collaidi. IS e do-rat
4873] loghudh da
gach aen do-ghníth olc fris. IS e ro traeth a corp &
ros-tairbhir
4874] frisin bh-foghnumh n-diada. IS e ro
h-adhannadh o theinid gradha Dé &
4875] no
adhannadh-som on teinidh cétna cridhedha
na n-daine aili. IS e
4876] no charad in comhfhocus amail
h-é fein. IS e no tarm- naighed do corpuibh
4877] & d' anmannuibh na n-daine. IS e no charadh a
naimdiu, amail no charadh
4878] a cairde. IS e no ernedh na
maithiusa do neoch cia mhiscniged
4879] neach
é. IS e do-ghníth ernaighthi tar cenn lochta a
ingreama & a aithisighthe.
4880] IS e ba foidhidechu fria fulang cech imnidh & cech fochaide.
4881] IS
é do-bereadh na máine diadha & doenna da gach aen non-athchuinged.
4882] IS e
no furtachtaiged do cech aen no bhith a n-eicin amail athair. IS e no thorramad
4883] cech
aen no bidh i carcair no i cuibrech, & nos-
tuasluiced. IS e do-bheiredh
4884] crodh do shoerad cech daeir & cech mogad. IS e do-bereth etach do bhochtuib
4885]
& aidilcnechaib in Coimdhed. IS e ba soma
& ba saidhbre
4886] dona bochtuibh ciar' bo bocht fein
& ciar' bhó aidhilgnech é
féin. IS e do-bereadh
4887] biadh dona
gortachuibh & deogh dona h-itaduchaibh & etach
dona nochtuib
4888] & failti coitcenn dona h- áighedhaib & do cech
aen ricedh a leas. IS e no dhitnedh
4889] na deibhlena
& na fedhbhu truagha. IS e no shoerad na bochtu &
na
4890] h-amhfhanna o cumhachtaibh in t-saeguil. IS e na
ro gradhuigh ór & arcat acht
4891] amail clocha
no luaithred. IS e na ro ghluais a bhel na a thengaid riamh
4892] cu dimhaín. IS e na ro leic nach n-anairchius chuice
riam triana eistechtuibh.
4893] IS e no thaisced 'na
cridhi cech ní no raidhedh Dia fris. IS e na facaidh
ní
4894] nar' bhu dir dhó do fhaicsin. IS e na
ruc coisceim fria h- anbhfhorus riamh.
4895] IS e ro traeth
a cetfuidh o shanntugud na rét talmanda.{folio 84va}
IS e
Gal. 6:14
.