Corpus of Electronic Texts Edition
Lives of the Saints from the Book of Lismore (Author: Unknown)

Life 7


3304]

Betha Brenainn meic Fhinnlogha


3305] BEATUS UIR QUI TIMET DOMINUM, IN MANDATIS EIUS uolet nimis’’

Ps. 111:1

.
3306] IS fechtnach & as firén foirbhthe in fer forsa m-bi ecla & imuamon an
3307] Coimded cumachtaigh & accobhras co dermhair timna & forceatal De do
3308] comallad, amail luaitter i canoin petarlaice & nu- fhiadnissi in t-aithinse-so.


3309] Sochaidhi tra do uasal-aithribh & d' faidibh & d' apstalaib & do
3310] deisciplaib in Choimdhedh, frisi n-debhradh i petarlaic & i nui-fhiadnissi
3311] in t-aitheasc-sa .i. a bheith fechtnach firen forbhthe forasta ar accobor & ar
3312] ailgius leo na timna & in forcetuil diadha do com- hallad, & ar imecla in
3313] Coimdedh co foirbhthe 'na cridibh & 'na menmannaibh cen scrutain aili acht
3314] mad sin.


3315] A oen iarum don luct-sin in nui- fhiadnissi,
3316] intí diata lith & foraithmet ind ecmong na ree-sea & na h-aimsiri .i.
3317] h-i .uii. kl. Iuin .i. Brenainn mac Finnlogha do shlicht Ceir meic Fherghusa.
3318] Ceann creitme & crabhaidh ermhoir in domuin uili inti noem Brenainn .i.
3319] amail Abraham n-irisech. Sailmchetlaid primh-fhathacdai amail Daibith mac
3320] Iese. Ecnaid derrscaightech amail Sholmain mac n- Daibid. Rechtaidhi
3321] amail Mhoysi mac Amhra. Tintodhach tidhnaictech amail Hieronymus Cirine fáidh.
3322] Intliuchtach amhra amail Aguistin. Mor- leighnidh primh-coitcheann amail
3323] Origin. Ogh amail Eoin bruinne-dalta in Coimdhed. Soiscelaigthe amail
3324] Matha. Foircetlaid amail Pol.
3325] Cend dithreabhuch amail Eoin Baitsi. Trachtaire amail Grigoir Roma.
3326] Techtaire treabar mara & tire amail Noei mac Laimech. Uair amail
3327] ro thocaibh Naei in n-airc uas tonnghor na dilenn ind airdi, as amlaid sin
3328] toicebus Brenainn a mhancha & a mhuinntera{folio 72vb} a n-airdi úas
3329] teinid bhrátha, cuna ria dé na ceo na crithir iat tre cumhachtaibh &
3330] caen-crabud Brenainn meic Finnlogha.


3331] A n-aimsir immorro Aengusa meic Nat Fraeich righ Muman, is ann
3332] ro genair intí noemh Brenainn. Do Chiarraigi Luacra dhó .i. do Alltraigi
3333] Caille
do-shainnred.


p.100


3334] Bá fer saer socheneoil craibhdech irisech a athair in meic-sin .i.
3335] Findlogh. IS amhlaid batur in lanamhain sin, i smact & i coibligi
3336] dlighthigh fo riagail espuic Eirc. At-connaic máthair Brenainn aislingi
3337] resiu ro genair Brenainn .i. lan a h-ochta dh' ór glan do bheith aice & a ciche
3338] do taitnemh amail t-snechta. IAr n-indisi na h-aislingi d' espoc Eirc adubairt
3339] gu n-geinfeth uaithi gein chumhachtach bhudh lán do rath in Spirta Nóemh
3340] .i. Brenainn.


3341] ARAILI fer saidhbhir bai i n-aitreibh co fada ó taigh Finnlogha, Airdi
3342] mac Fidhaig a ainm. Tainic primh-fhaidh na h-Eirenn in tan-sin co tech
3343] Airrdhe meic Fidhaig .i. Beg mac . Ro fiafraigh Airrdhe do
3344] Bec: ‘Cid ni is nesa dún innosa’? Adubairt Bec: ‘Geinfidh do dilis
3345] dingbhala fein eadrat & muir inocht, & bidh sochaidhi do ríghaibh & do
3346] ruirechaibh aidheorus he, & berus leis docum nime.’ ISinn adhaigh- sin
3347] gene Brenainn rucsat trichatricha laegh ag Airrdhe mac Fidhaig.
3348] IAr sin ro éirig co moch arnabarach Airdhi, & boi oc iarrad in
3349] toighi a rucad in mac beag, & fuair tech Findlogha, & in naidhiu ann, &
3350] ro shlecht co duthrachtach 'na fhiadhnusi, & ros- edbair in tricha loilgech cona
3351] laeghaibh dhó, et ba si-sin ced-almsa Brenainn. Ro gabh iar sin an brugaid
3352] in mac ana laim, & adubairt: ‘Bidh dalta dam-sa in mac-so tre bithu na
3353] bethad’, ol se.


3354] A n-adaig immorro ghene Brenainn ad-connaic espoc Eirc Alltraigi
3355] Cailli
fo aen-lasair dermhair amail na aices riamh roime, & timtirecht examuil
3356] na n-aingiul i n-edaighibh glegheala imon tír immacuairt. Eirghius espoc
3357] Eirc
gu moch aramharach, & tainic gu tech Finnlogha, & ro ghabh in mac ina
3358] laim, & adubhairt fris:{folio 73ra} ‘A dhuine Dhé’ .i. duine fhoigenus do
3359] Dhia, ‘gabh mhisi cucat amail mhanach n-dilius; et cidh sochaidi is forbhfhaeilid
3360] friat ghein as forbhfailid mu cridi-si & mh' ainim’, ol espoc Eirc. Iar sin
3361] ro shlecht 'na fhiadhnusi & rochí co dermhair i comurtha fhaeilti, & ron-baist
3362] iar sin, & tugad Mo Bhí fair mar ainm artus o a thustidhibh. {BN§}ut dixit poeta:

    1. 3363] Mo Bhi a ainm-sium ar tus
      3364] o thustidhib, caomh a rus:
      3365] macaom sluaghach, sirthech, seng,
      3366] ba cobair d' Feraib Erenn.
      §

3367] IAr sin ro fherastar broen find .i. ciabhor fhinn, cu ro lín in

p.101


3368] Fhianann uili. As de-sin bha Broenfinn a ainm-sium. Finn immorro
3369] do-radh fris, ar ba find o churp & o anmain: {BN§}ut dixit:
    1. 3370] Braonfind a ainm-sium iar sin
      3371] o curp ocus o anmain
      3372] on braon-sin fuair slain
      3373] o epscop Eirc a aon rain.
§


3374] IS ann sin ro scennset tri muilt corcra as in topur fiacha baistigi
3375] Brenainn. ut: {§}

    1. 3376] Tri muilt corcra, suairc in tred,
      3377] fiacha baistigh Brenainn beg,
      3378] ro sgeinnset, ba caom an cor,
      3379] as in topur an aonor.
§


3380] Rucsat a mhuinnter leo h-e cu m-boi bliadan occa iar sin ica altrum.
3381] I cind bliadne iar sin
ruc espoc Eirc lais h-e ar amus a mhuime fein .i. Íta, &
3382] bai coic bliadne oc Ítta, et tuc in chaillech gradh n- dermair dou, áir it-ceth
3383] timtirecht na n-aingel h-uasa & rath in Spirtu Nóim fair co follus, et
3384] no bhith Brenainn, oc sir-ghaire frisin caillig cech tan at-cídh h-í. ARAILI
3385] la ro fhiarfaig Ita dhe: ‘Cidh do- gní faeilti dhuit, a naeidhiu
3386] noemh’? ol si. ‘Tusa’, ol se, ‘at-cím oc labra frim choidhchi & ogha imdha
3387] ele amail tusa, & siat acum comhaltram as cech laímh diachéle’.
3388] Aingil immorro batar annsin i n- dealbhuibh na n-ogh.

    1. 3389] Aingil i n-dealbhaibh ógh fhind
      3390] badar ic altram Brenainn,
      3391] as cech laim ina cheile
      3392] don naoidhin cin mor-mheile.


3393] Iar sin ro legh oc espoc Eirc a shalma co gressach i cinn .u. m-bliadne, & ba
3394] fada la h-Ita beith 'na ecmais. Ni rabha immorro bó blicht oc espoc Eirc,
3395] áir ní gabhudh almsana o neoch acht becan o dhainibh riaghalda. Ro boi-siumh
3396] tra i n-araile la occ iarraid bainne for a aidi. ‘IS tualaing Dia ón, a
3397] mic
’! ar espoc Eirc. IS iar sin ticedh ind agh allaid cech lái do Shleibh
3398] Luachra
cona laegh le, co m-blighthe do-sum h-i, & teighedh a h-oenar isin sliab
3399] iarna bleagonn.


3400] IS annsin boi Bríg inna farrad-sum .i. derbhshiur dhó, & ba dermhair
3401] méd a grada lais, ár ba follus dó timtirecht na n-aingel fuirre, & ro fhegadh
3402] gnúis a aidi amail ruithen n-grene samhrata.


p.102


3403] ARAILI la do-chuaidh espoc Eirc do proicept. Luid-seom{folio 73rb}
3404] lais isin carput, & ba h-aesach deich m-bliadne Brenainn in tan-sin. Facabar-somh
3405] a aenar isin charput iar n-dul don clérech don proicept. Suidhius Brenainn
3406] isin carput & se oc gabail a shalm a áenar. IS annsin do-riacht
3407] ingen min macdachta mong- bhuidhe, do cenel rígda, gusan carpat cuici-siumh,
3408] & sillis fair, & feghaidh a ghnúis aluinn edrocht, & fuabrais leim chuice isin
3409] carpat fo chedoir & a cluiche do denamh ris. IS ann as- pert fria:
3410] ‘Imthigh dod tigh & beir mhiscaidh cidh dod-fucc ille’, & geibhidh-sium
3411] ialla in carpait, & gabhuidh for a sraeighled cu cruaidh cu raibhi ic cai & occ
3412] diucairi, cu riacht gu h-airm a raibe a máthair & a h-athair .i. in & in rigon.
3413] IMpoidius iar sin espoc Eirc, & gabuidh ica cairiughudh-sum cu gér im bualad
3414] na h-oighi neimelnidhi. ‘Do-gen-sa aithrighi inn’, ar Brenainn, ‘& abair-si h-í’.
3415] ‘Tair isin uamaidh-sea co maduin’, ar espoc Eirc, ‘& bí at aenar inntí cu
3416] torus-sa cugut imarach’. Suidhis Brenainn isin uamaidh iarum, & gabhais a
3417] shalma & a immna molta don Coimdhid innti. Oirisidh espoc Eirc i bh-farrad
3418] na h-uamadh ic eistecht ra Brenainn cen fhis dó. At-clos tra foghur gotha
3419] Brenainn ag gabáil a shalm míle ceimeann for cech leth. Do-cluinti foghur
3420] gotha Coluim Cille in comhfhad cetna in tan no bhith ic cantain a shalm & a
3421] immunn.

    1. 3422] Foghar gotha Brenainn bhinn
      3423] isinn uama 'con fhiannaind,
      3424] mile ceimend in cech dinn
      3425] at-cluintea a ard-guth alainn.

3426] IS annsin ad-connuic in clérech buidhne aingel súas cu nemh & anúas co
3427] talmain immon uamhaid co maduin. O sin imach immorro nír' chumhaing
3428] nech gnúis Brenainn d' faicsin ar imad na ruithne n-diadha acht Finan
3429] Cam
a aenar, áir ba lán do rath in Spirta Nóim éisidhe, & is edh fo-dera do a
3430] fáicsin-sium seoch cach, ut dixit:
    1. 3431] Silledh for aghaidh m-Brenainn
      3432] ni cumgaid nech a n-Eirind
      3433] acht Fínan Cam, caom an modh,
      3434] ar met a ratha a aonor.


3435] ARAILE la batar oc imthecht for an sligid .i. Brenainn & espoc Eirc.
3436] Do-rala oen óclach ina cuidechta for an sligid. Teacmhuidh didiu namhait


p.103


3437] batur aigi dhó .i. moirsheser laech, & gabhais ecla mhor in t-oclach, &
3438] adubairt: ‘Muirbhfit sud mhisi innosa’.{folio 73va} ‘Eirg becan ar
3439] scath in chairthi cloichi ucut’, ar Brenainn, ‘& sín ara scath tú’. Do-ghní-sium
3440] tra amlaid sin, et tocbhuidh Brenainn a lama fria Dia, & do-ghní
3441] ernaighthi, co ro soeirtea in t- óclach i rict coirthi cloichi. Teacait iarum a
3442] namhait-sium cosin coirthi, & benuid a cenn de ina richt-som, & gonait in
3443] coirthi 'na thoebh, & faccbhait in cloch 'arna dicennad, & berait in cenn leo
3444] a rict cinn a namhat. Et maraidh beos in cloch sin isin luc cetna.
3445] Conudh annsin do-roine Brenainn cloich don duine &
3446] duine don cloich. ‘Denaidh aithrigi’, ar escup Eirc, ‘uair ceann na cloiche
3447] fil occuibh, & ro imthigh bur namha imshlan uaibh’. Do-gníat iarum aithrigi
3448] n-dicra fo riaguil espuic Eirc o sin immach.


3449] IAR b-fogluim immorro canone petarluice & nui- fiadnaisse do
3450] Brenainn, dob ail dó riagla noem i n-Eirenn do scríbadh & d' fogluim.
3451] Cedaighis tra espoc Eirc do-sum dul d' fogluim na riagla-sin, ár ro-fhitir
3452] gurup o Dhia ro bui do-somh in comairli-sin. Et adubairt espoc Eirc:
3453] ‘Tar doridhisi cucam-sa, & na riagla-sin leat, cu ro ghabha tú gradha uaim-si’.
3454] IAr n-dul do-som d' agalluim a muime .i. Ita, is ed adubuirt in cedna fris .i.
3455] riagla naemh n-Eirenn d' fogluim, & adubhuirt ris: ‘Na dena foghluim ag
3456] mnaibh na ac óguibh cu nach derntar h' égnach. Imthigh’, ar sí, ‘& teicemhaid
3457] laech suaichnidh sochenelach dhuit ar an sligid’. Ecmaing, dano, ba h-é
3458] mac Lenin in laech-sin. IAr n-imthecht immorro do Brenainn do-rala mac
3459] Lenín dó. IS ann do-raidh Brenainn fris: ‘Dena aithrigi, ar itá Dia ocut
3460] toghairm, & baat mac dilius dó o sunn amach’. IS annsin ro-soei Colman
3461] mac Lenin cusan Coimdhi, & cumhduighter eclas lais fo cédair, ut dixit
3462] Colman:

    1. 3463] BRENUINN breo betha buadhaig
      3464] beim in ael airimh aenuigh
      3465] siar cu h-airbhire in aenuigh
      3466] Thíre Tairngire taebhuigh.
    2. {folio 73vb}
    3. 3467] Ní taebh fri fann na feles,
      3468] coemh a cland cubhaidh ires,
      3469] mac fial Finnlogha re bas
      3470] dim cech dindrogha dliges.
    4. 3471] Dlighidh midh modh nad maidim,
      3472] aibinn modh mag nat senaim,

      p.104


      3473] ard-urdaig Mhuman magda
      3474] cli cumdaig Banba Brenainn.

      Br.

    5. 3475] Mu chin bhias ina dhírim
      3476] lir lebinn domuin dedhuinn,
      3477] fir Eirenn tar ler lilit
      3478] co Brighit is co Brenuinn.

      Brenainn.

    6. 3479] Colum Cilli ceall ualann
      3480] inmhain inne ina shenaim,
      3481] rad b-fer n-Eirenn a h-innair
      3482] in flaith a birraib Brenainn.
      3483]

      Brenainn, breo.


3484] IAR SIN ro-siact Brenainn crich Connacht fo clú araili fir craibdhigh
3485] bai ann .i. Iarlaithe mac Logha, meic Trena, meic Feic, meic Macta, meic
3486] Bresail, meic Sirachta, meic Fiachach Finn. Et ros-foglaim- sium .i.
3487] Brenainn, na h-uili riagla naom Eirenncha aici-sein. Et as-bert fria Iarlaithi:
3488] ‘Ni h-ann so bias h' eiséirgi etir’, ar se. ‘A meic noeim’, ar Iarlaithi, ‘cid
3489] uma bh-folcai forainn ratha diadhai in Spirta Nóibh filet innat cu follus &
3490] cumachta díairmhidi in Choimdhed cumachtaigh fil gu h-incleithe it menmain
3491] neimellnidi? TUSA tra do-riacht cucam-sa do fhoghlaim occum’, ol Iarlaithi.
3492] ‘Misi immorro bias ogut-sa o sunn amach, acht geibh misi it mhanchaine
3493] tria bithu na bethad. Act cena’, ar Iarlaithi, ‘abuir frim cait i m-bia mo
3494] eiseirghi’? At-bert Brenainn: ‘Dentar carput nua leat’, ar se, ‘ár is
3495] senoir thu, & eirg inn for an sligid. Ocus cipe inadh i mebsat dá fhertais an
3496] carpait, is ann bias h' esseirghi & eiseirghe shochuidhi immaille frit’.
3497] IAr sin tra teit in seanóir isin carput, et ni cian rainic in tan ro mebsat da
3498] fhertais in carpait; et as é ainm an inaidh-sin, Tuaim Da Ghualann. IS ann
3499] sin do-ronsat a n-dís in laidh-sea eturra, ic feghudh na reilgi uathaibh, &
3500] timtirecht na n-aingel co follus dí; & as-bert Brenainn na .u. cét rainn di &
3501] as-bert Iarlaithi iar sin:

    1. 3502] ARD reileac na n-aingel n-an
      3503] at-cim tar mo shuil,
      3504] ni tadhbhaister ithfern uar
      3505] anas tardtar ana h-uir.
    2. 3506] Comad oin iar tairceall cros{folio 74ra}
      3507] Do-ro in fotan glas
      3508] niba h-aitreabh dheaman n-dúr

      p.105


      3509] taithfentar dhun ass.
    3. 3510] Bidh aird-ceall cu n-imut cliar
      3511] i m-bíat senadh mor,
      3512] bidh lighi tren ocus truagh,
      3513] bidh sligi do shlóg.
    4. 3514] Diultfait do manaig do cill,
      3515] bid beir tabair treall,
      3516] olc in comha ros-bia inn
      3517] tadhall ithfrinn tall.
    5. 3518] Ticfat do braithre biaidh uair.
      3519] du-roichset do chein,
      3520] bidh tusa bhus fuighleoir dhoibh,
      3521] do-genat do reir.
    6. 3522] IN airet donet mu riar
      3523] mairet in da clar,
      3524] cuirfit a naimdhi i cein,
      3525] lasfait amail grein.
    7. 3526] IN airet do-net mu reir
      3527] budh fir dhamh an rann,
      3528] betit a meic tara n-éis,
      3529] ni biat i pein tall.
    8. 3530] Mo-genar thoghfas in clar
      3531] ard na n-iubur n-úr,
      3532] ni ba h-itfernach iar m-brath
      3533] neach ro-sia 'na h-uir.
    9. 3534] Ni budh bairnech a mheic Dhuach
      3535] rot-fia lim-sa a luach,
      3536] neam ocus tuile cen tlath,
      3537] mo chuile cen crich.
    10. 3538] Buaidh rígh is cleirech dod shil
      3539] i cein bed dom reir;
      3540] nocha cirrfa nech do giall
      3541] cindfet tar gach reir.

      et reli- qua.


3542] IAR b-facbail Iarluithe annsin do Brenainn gabais roime for amus Mhuighi
3543] h-Ai
. Do-rala immorro aingel do for an sligid, & is ed as-bert fris: ‘Scríbh’,
3544] ar se, ‘briathra in crabhaid uaim-si’. Scribhais Brenainn annsin oc onn
3545] aingel ind uili riagail n-eclusdai noemdha, et maraid bheous in riagol sin.
3546] IN tan immorro batar oc imthecht in muighi co n-aicet in fuat, & duini marbh
3547] fair, & a charait icá cháiniudh. ‘Tairisnigid isin Coimdhid’, ol Brenainn,

p.106


3548] ‘ocus bidh beo in duine fil ocuibh’. IAr n-denum ernaighthi co Dia do
3549] Brenainn eirghes in t-ocláech acedoir, & berait a muinnter leo h-e co
3550] bh-faeilti n-dermhair. Iar sin tra geibhidh cach ica fhegad- somh cu mor, &
3551] berait leo h-é cu righ in mhuighi. Et tairgidh in ferann do in bhaile in
3552] bhudh ail do isin maigh-sin, & nír' ghabh uadha, ár nír' bail leis beith isin
3553] magh-soin.


3554] IAr scribeann tra riaghla ind aingil & riagla noemh n-Eirenn cona
3555] m-besaibh & cona crabud do Brenainn, impais co h-espoc{folio 74rb} Eirc,
3556] & gabais gradha uaidh. IS ann at-cualaidh-siumh isin t- soscéla: Qui
3557] relingquit patrem aut matrem aut sororem aut agross centuplum
3558] in praesenti accipiet et uitam eternam posidebit’’

Mt. 19:29-30

. IS iar sin tra ro fhás gradh in
3559] Coimdhed co dermhair ina cridhi-siumh, & ba h-ail dó a thir & a talam & a
3560] thustidhi & a athardha dh' facbail, & ro thothlaigh co duthrachtach ar an
3561] Coimdid cu tarda thalmain n-derrit n-diamhair n-inill n- aluind n-etarscartha
3562] dhó o dhainib. IAr codlad immorro do-sum in adaigh-sin cu cuala guth
3563] in aingil do nimh & at-bert fris: ‘Eirigh, a Brenainn’, ar se, ‘& do-rad Dia
3564] duit inní ro cuinghis .i. Tir Tairngire’. EIRghis Brenainn iarum, & ba maith
3565] lais a menma on aitheasc-sin, & teit a aenar i Sliabh n-Daidche, & feghais
3566] ind aicen n-dermair n- dofholachta uadh for cech leth, et is ann sin at-connuic-sium
3567] an innsi n-aluind n-airegda co timtirechtaib na n-aingeldi. Iar sin tra
3568] anaidh-siumh tredhenus annsin, & codlais doridhisi. Tic aingeal
3569] in Coimdhed dia acallaim annsin, & at-bert fris: ‘Biat-sa’, ar se, ‘o sunn imach
3570] maroen friut tria bhithu na bethad, & múinfet-sa duit an innsi n- álainn
3571] at-connarcais & is mian lat d' faghbail’. Cíís Brenainn annsin co dermhair
3572] ara fhaeiltighi leis aitheasc in aingil fris, & do-ghni atlaigthi buidi do Dia.


3573] EIRghes iar sin Brenainn as in t-sleibh, & tic co a muintir, et at-bert friu:
3574] ‘Dentar tri longa mora libh’, ar se, ‘& tri sretha do rámhadhuibh for cech
3575] luing, & tri seola do croicnibh, & tricha fer an cach luing’, acht nír' bhat cleirig
3576] uile. ut dixit poeta:

    1. 3577] Tri longa seolais in saoi
      3578] tar tonngar mara romaoi
      3579] tricha fer in cech luing lais
      3580] tar treathan mara mongmais.
    2. 3581] Tri sretha do ramaib leo
      3582] ar gach luing dib, caom an gleo,

      p.107


      3583] seol croicenn go loinneolais
      3584] isna tri longaib seolais.
    3. 3585] Nochu cleirchiu luid uile
      3586] for loinges, caom in chaire,
      3587] munter h-(uathad), lom a lí,
      3588] isna tri longaib seolai.


3589] SEOLAIS tra Brenainn mac Finnlogha annsin for tonnghor in mara
3590] mong-ruaidh & for treathan na tonn toebh-uaine & for beluibh ind aicein
3591] ingantaigh adhuathmhair agairbh, airm a b-facatar ilar na m-biast
3592] m-beil-derg muiridhi; et fo- geibhdís ailena
3593] aille ingantacha, & ní tairistis inntibh sin beos.


3594] BATUR tra amlaid sin fria re .u. m-bliadan{folio 74va} for an aicen
3595] n-ingantach n-anaithnidh n-aineolach dhoib-sium; et ni tharla duine dhoibh
3596] frisin re-sin, & ni roibhi esbaidh dhuini dia popul forru, & ní ro frithortadh
3597] corp na anum duini dib; et ba h-ingnadh inní sin, ar ni ro leicc Brenainn
3598] doibh lon do breith leo, acht at-bert ba tualuing Dia biadh doibh in cech
3599] dhú i m-beitis, amal ro shasastar na .u. mile dona .u. aranaibh & don dhá
3600] n-iascaib.


3601] IN tan immorro ba comfhocraibh don chaisc, batar a muinter icca radh
3602] fria Brenainn dula for tír do cheileabhrad na casc. ‘As tualang Dia’,
3603] ol Brenainn, ‘talam do thabairt duin in gach inadh bus ail dó’. IAr
3604] toidhecht immorro na casc toccbhais in mil mór muiridi a fhormna a
3605] n-airdi uas treathan & uas tonnghar in mara, cur' bho talam com-trom cobhsaidh
3606] amal faichthe choimh-reidh chomh-aird. Et tiaghait-sium forsin talmain-sin, &
3607] ceileabrait in caisc ann .i. oen la & da oidhchi. Iar n-dul doibh-sium ana
3608] longuibh sceinneas an bledmil fon muir fo chedair. Et ba h-amlaid sin do-ceileabraitis
3609] in chaisc co cenn secht m-bliadne for druim in mil moir, amail
3610] at-bert Cundedan:

    1. 3611] Carais Brenainn buan-chrabudh
      3612] do reir shenuid is shamhaidh:
      3613] secht m-bliadne ar druim in mil mhoir
      3614] ba docair in coir chrabaidh.

3615] Uair in tan ba comhfhocraibh don chaisc cacha bliadne no thocbhadh in mil
3616] mor a druim co m-ba talam tirim techtaidhe.


p.108


3617] ARAILI laithe dhoibh for an aicen n-ingantach co bh-facadar srotha
3618] doimne dubha in mara mong-ruaidh, & as
3619] inntibh-sin do-rimartus a longa dia m-badhudh ar mhet na h- ainbthine.
3620] Gabhuidh cách iar sin ic fegad i n-agaid Brenainn, ár ba dermhair met in
3621] gabhuidh i r-rabutur. Tocbus Brenainn a ghuth cu h-ard, & at-bert: ‘AS lor
3622] duit, a mhuir mor-sa’, ar se, ‘mhisi m' oenar do badhadh, & leicc uaid in lucht-so’.
3623] IS ann sin tra ro fhethnuig in mhuir, & toirnes fethedha i na soebchoire
3624] fo cetoir. O sin imach{folio 74vb} iarum ní ro erchoitset do neoch aile.


3625] ARAILI laithi batar forsin muir. Tainic Diabol a n-deilbh shenta
3626] adhuathmhair aidheidig inglain ithfernaidi co n-deisidh for seol na luinge a
3627] bh-fiadhnuse Brenainn, & ní fhaca nech acu-som h-e acht Brenainn a oenar.
3628] Fiafraighis Brenainn de cidh má táinic riana aimsir choir .i. ria n-aimsir na
3629] h-esseirghi moiri. ‘IS airi tanac’, ar Diabul, ‘d' iarrad mu phianta i clusaluibh
3630] doimhne in mara duibh dorcha-sa’. Iarfaigius Brenainn do-sum: ‘Cidh on,
3631] cait i b-fuil in locc ithfernaidi sin’. ‘Truagh sin’, ar Diabul, ‘ní chumaing
3632] nech a faicsin & se beo iar sin’. Cidh tra foillsighis Diabul annsin
3633] dorus ithfrinn do Brenainn. ET fegais Brenainn in carcair n-gairbh n- guirm
3634] lan do brentaidh, lan do lasair, lan do mhosair, lan do longportaibh
3635] na n-deman neimhnech, lan do ghol & d' eighiumh & d' urchoit, & gaire truagha
3636] & nuallghotha mora & golfadach, & basgairi na tuath pecthach, & betha
3637] dhubach bronach i cridhibh pene, i carcraibh teneadh, i sruamuibh na
3638] sreath sír-theined, i cailiuch bith-broin, i lathachuibh dubha dorcha, i
3639] cathairibh trom-lasrach, i n-imut bróin & bais & riagh & cuibrech & troimthres
3640] n-dichumhaing cu m- blaedhail adhuathmur na n-deman neimhnech, i n-aite
3641] bhith-dorcha, bith-fhuair, bith-brein, bith-shalaig, bith- ciamair, bith-ghairbh,
3642] bith-foda, bith-mhúichnig, marbhthaigh, mhalartaigh, muchna, mhoing-teinntidhi
3643] ichtair adheitig ithfrinn. For sleasaibh sliabh sir-theined, cen anad,
3644] cen airisium, acht sluaigh dhemhna ica tarraing i carcraibh troma,
3645] teinntidhi, dorcha, doimne, diamra, doera, dubha, deinmeacha,
3646] sir-dheabtacha, sir-throtacha, sir-scithaigh, sir- marbhthaigh,
3647] sir-bheogholaigh, gaethach, golfartach, grechtha
3648] geranach, gothach ghoirt, ghudhamhnach, cruma, croma, cruaidhe, calma,
3649] cend-mhora: & biasta buidhi, bel-mhora{folio 75ra} . Leomain lonna
3650] léitmecha. Dracuin derga demhnacdha. Tigri trena tangnacha.


p.109


3651] Scoirpi gorma gimacha. Seabhuic ruadha, ro-arda. Gribha garba, goib-ghera.
3652] Daela dubha, dronn-mhora. Cuili gera, guilbnecha. Creabair croma, cnamh-ghobacha.
3653] Farcha troma, iarnaidi. Susta senta, sen-garbha. Claidib gera.
3654] Gai ruadha. Deamna dubha. Teinnti brena. Srotha neimhe. Cait ac scripadh.
3655] Coin ic letrad. Gadhair ic tafunn. Demhna ic glaedad. Lochu brena. Lathacha
3656] mora. Cuithi dorcha. Gleanna doimne. Slébti arda. Creaca cruaidhi.
3657] Longphort salach. Pianad cin anadh. Saithi sanntach.
3658] Tachar menic. Troit cin fhuirech. Demhna ac pianad. Betha
3659] bronach. Airm i fuileat srotha secdha serbha sir-brena
3660] lobhtha leaghtha loisctecha loma luatha lain-theined cumhga
3661] cruaidhi cairrgecha. Fada fuara fodhoimhne.
3662] Muighi loma loiscnecha. Tulcha corra gimhacha. Glennta
3663] cruaidhi crumhacha. Mointi garbha deilgnecha. Caillti dubha teinntidhi.
3664] Slighthi salcha biasdaidi. Mara techta tuilbrena. Cloithe aidble iarnaidi.
3665] Uiscedha dubha domillsi. Aitte imda ecsamhla. Samhadh salach sir-dhubach.
3666] Gaetha goirti geimhreta. Snechta secdha sir-shilti. Lanna derga
3667] teinntidhi. Gnuisi doera dor- chaidi. Deamhna luatha leitmecha. Piana
3668] aidble ecsamla.


3669] IS annsin ro fiafraighset a muinnter do Brenainn: ‘Cuich agailli’? ol
3670] iat. Do-innis Brenainn doibh cu rub Diabul boi oca agalluimh, & ro indis
3671] doib becan dona pianuibh ad-connaic, amail adubhramar amal frith
3672] i sein scribheannuibh na petarlaici.


3673] IS annsin as-bert fer dia muintir ra Brenainn: ‘Leicc dam-sa’, ar se,
3674] ‘cun n-facar ni dona pianuibh-sin’. IArna chetugud do ith- fern cona
3675] ilpianaib d' faicsin ba marbh acétoir, et is ed as-bert ic ecc: ‘Mairg, Mairg,
3676] Mairg’, ar se: ‘tainic & ticfa & ticc isin carcair-si’! iar sin tra do-gni{folio 75rb}
3677] Brenainn ernaighthi, & aith- beoaighter in fer sin ba marbh da muintir.


3678] Nir' bho cian do-chuatar as sin in tan fuaradar an inghin min, macdachta,
3679] mong-bhuidhi. Gilithir snechta uan tuinne, & sí marbh iar tabairt buille
3680] do ghai trena formna, co n-deachaid itir a da cich. Ba dermhair immorro
3681] mét na h-ingini sin .i. cét traiged ina h-airdi & nai traighthe itir a da cich &
3682] secht traighid i bh-fot a meoir medóin. Taithbeoaigi Brenainn h- é fo chedair,
3683] & ro baist iar sin, et ro fhiafraig a cenel di. ‘Do aitreabtachuibh in
3684] mhara damh-sa’, ar si .i. don lucht oilit & ernaidit eiseirgi doibh. Fiafraigis
3685] Brenainn di cidh ba h-ail le: ‘In docum nimhe ragha fo chedair, in docum


p.110


3686] h' athardha’? Do-freagair an ingen tre berla nar' thuic nech aili acht
3687] Brenainn, & is ed adubairt: ‘Docum nime’, ar si, ‘uair do-cluinim gotha
3688] na n-aingel oc molad an Choimdeth cumhachtaig’. IAr caithium immorro
3689] chuirp Crist & a fola don ingin at- bath cen nach snimh, & adnaicter co h-onorach
3690] h-i la Brenainn annsin
.


3691] ARAILE la do-batar forsin muir co soinmhech, & siat oc imramh, co n-accatar
3692] araili inis álaind, & si ard, acht cena ní fhuaratur port reidh.
3693] Batar cu cenn da la dhec uimpi immacuairt, & nír' fhétsat dula innti frisin
3694] re-sin. At-cualatar immorro gotha daíne innti ag molad in Choimded, &
3695] ad-conncatar eclais n-aird n- airegda n-aibinn innti. IAr cloistecht doibh-siumh
3696] fhoghuir lochta na h-innsi, cotlaidh Brenainn cona mhuinntir
3697] acedoir ina suan spirtalda. Uair nar' leicit-sium tra docum na h-indse
3698] cuirthear clar ciartha dhoibh anuas & se scribtha, & is ed bai ann: ‘Na
3699] denaid soethar frisin innsi-sea do tiachtain innti, ár ni ticfaidhi do gres, acht
3700] an inis iarrthai fo-gebhthai, & ni h-í so h-i, & eirg dod thír fein & dod talmain,
3701] ár itá sochuidhi ann ocut iarraid, & las bhudh ail h' faicsin, & túir na scriptuire
3702] noemdha, quibus dictum est mansiones Dei multae sunt’’

Jn. 14:2

. Amal bidh edh
3703] ad-bereadh:{folio 75va} as imdha aitti & adba aili oc on Coimdhi a n-ecmais
3704] na h-indsi-seo’. IAr sin tra impait-sium on innsi-sin, & berait leo in tabhuill
3705] ciartha út i comartha failti & deithiten lochta na h-innsi thuc dhoibh, et
3706] no h-airleghtha cach dia aca-sum amal bidh o Dia no bertha dhoibh.


3707] ARAILE la batar oc imram in mhara. Gabhuis íta dermhair iat,
3708] cur' ba comhfhocraibh bás doibh. IS annsin at-conncatar na srotha aille
3709] eocharglana usqui ic teipersin & ic snighi as in carraic. Fiafraighit na
3710] braithre: ‘In ibham in t-usce’? ar siat. ‘Bennachaidh ar tus h-e’, ol
3711] Brenainn, ‘dia fhis cret h-e’. IAr m- beannachad immorro in uisqui, & iar
3712] cantain alleluia h-uasa, traighid fo chedoir na srotha, et ad-conncatar iar sin
3713] in Diabul ic sceirded na n-uiscedh uadh & ic marbad in lochta nous-ibheth.
3714] Saerthar-som tra annsin tre cumhachtaibh Brenainn, & irchraidhis a n-íta
3715] fo cétoir. For-iattar immorro in loc-sin for Diabul, cu nach derna olc fria
3716] duini na fria h-anmannuibh eli o sin amach.


3717] IAR m-BEITH immorro do Brenainn secht m-bliadni for loingius,
3718] impáis doridhisi co a thir & co a thalmain fein amal ro for-congradh fair isinn
3719] innsi. IS annsin do-chuatar lucht a thire & a thuaithi fein 'na agaid, & batar


p.111


3720] ica fhiafraigid de cidh poind boi dhó dia loingius; & tucsat máine & ascadha
3721] dhó amal do-bherdais do Dhia. Iar bh-facbáil immorro in t-saeguil do ilibh
3722] dhibh leanait iar sin Crist, & do- ghni-sium ferta & mírbuili imdha annsin, &
3723] do-shlanaigh aos galair & cuimhrighthi, & ro innarb demhna & duailche.


3724] ACCaillis iar sin a aidi .i. espoc Eirc. Tainic iar sin co du a m-bui a
3725] mhuime .i. Íta, & iarfaigius di cidh do-ghenadh fría loingius. Feraiss Ita
3726] foeilti fris amal no feradh fria Crist cona apstalaib. Et is ed at- bert fris:
3727] ‘A meic inmhain, cidh dia n-dechadhais for longais cen a chomhairle frium-sa,
3728] uair in talam ica tái iarradh ar Dhia nocha n- fhaghbhai h-i iarsna croicnibh
3729] marbhaibh mochlaigibh-sin. Uair talam noemh cosecartha h- í, & ni ro doirted
3730] fuil duine riam innti. Acht cena’, ar si, ‘dentar longa crannda lat,{folio 75vb}
3731] & is doigh is amhlaid sin fagheba in talamh shire’.


3732] IAR SIN tra luidh Brenainn i crich Connacht, & do-gniter long mor
3733] mhírbulla aice ann sin, 'sí derscaightech dermair, & teit innti cona mhuindtir
3734] & cona phopul, et beruit luibhi & sila ecsamhla leo da cur innti, et dano
3735] beruit soera & gobhuinn leo iar n-atach Brenainn doibh ima leconn maroen
3736] ris. IS annsin tainic in crosan cu Brenainn, & sléchtais ina fhiadhnusi, &
3737] is ed at-bert fris: ‘A Brenainn’, ar se, ‘geibh ar Dhia mhé, & airchis dom
3738] troighi co n-dighser lat’. Beris Brenainn lais h-e iar sin; & teit isin luing
3739] leo .LX. fer immorro ba seadh a l-lin, & batar uili ic molad in Coimdhed &
3740] a menmana cu Dia, amail at-berat na scribhinn.


3741] IS e, immorro, leath tóisech ro ghabsat, for amus Áirne, co dú i m-bui Enne
3742] & Pupu & Rochath; & batar re h-edh mís ana bh-farrad.


3743] IAR n-DULA, immorro, doibh sealad siar o Araind at-ciat in t-ailén mor
3744] n-ard n-airegda n-alainn. IS AND sin immorro ro batar lochait amail
3745] mhur-chata, & linuit in tracht fo cétoir dia slucudh-som. IArfaighit, immorro,
3746] na braitre do Brenainn: ‘Cidh áilgidit na lochait-si’? ar siat. ‘Ar n-ithi-ne
3747] & ar slugud’, ar Brenainn. IS annsin dano at-bert Brenainn frisin
3748] crosan: ‘Eirg’, ol se, ‘& caith corp Crist & a fhuil, & eirg iar sin docum na
3749] bethad suthaini, ár at-cluinim-si clascetal aingel icot togairm cuca’. Ba
3750] maith lais-sium sin, & is ed as-bert: ‘A Thigerna’! ar se, ‘cia maith do-ronus
3751] in tan dom-berur acedair docum nime’? IAr caithiumh tra cuirp Crist & a
3752] fhola don crosan, lingidh fo chedair co faeilti dermhair, co n-duatar na mur-chata
3753] h-e uile acht beg dia chnamuibh. Et adhluicter leo-sum sin, & scribhthar a
3754] ainm a martralaic, ár ba mairtír amra h-é. IS follus as sin connaircle in


p.112


3755] Coimdhed ar in follus-pectach tháinic fa dheoidh isin luing do thogha
3756] ar tus dochum nimhe. IS amhlaid sin tra bias cech caen- duthrachtach
3757] deidhinach thicfa isin eclais cu ragha ar tus docum nime tre imarcraidh
3758] caen-duthrachta sech in lucht batar rompa: ut Christus ait: nouisimi primi,
3759] primi nouisimi’’

Mt. 19:30

.


3760] IAR bh-facbáil immorro doibh na h-indsi-sin gabais galar opunn in
3761] gabhuinn cu m-ba comfhocus bas. At- bert Brenainn fris:{folio 76ra}
3762] ‘Cidh mhachtnuighi’, ar sé, ‘eirg dochum na flatha nemhdha amal ro thúiris
3763] duid cusaniu, mad ail lat beith isin t-saegul beous, do-gen-sa ernuighthi fort
3764] co Dia, & fo-ghebha slainti’. At-bert in gobha: ‘At-cluinim’, ar se,
3765] ‘guth in Coimded ocum togairm;’ et iar caithimh cuirp Crist & a fola dhó,
3766] teit docum nime. BAI, tra, ceist mor itir na braitribh 'mon corp do beith
3767] gan adhnacul, ar ni raibhi talam 'na bh-farrad. IS annsin do- raidh Brenainn
3768] a adhnacul idir tonnaibh in mhara, ár in té do- róine nemh & talmain & na
3769] duili arcena, is tualang h-e tonna in mara dh' fastúdh in cuirp inntibh co nemchumhscaigthi.
3770] Cidh tra acht adhnaicit-sium in gobainn itir tonnuibh in
3771] mara, cen rochtain cu talmain, sis, cen eirghi ar uachtar shaile, cen chumscugud
3772] anunn ille, acht amal bidh a talmain no beth; et biaidh annsin cen
3773] truaillnedh cu tora la an mesraighthi.


3774] IAR bh-Facbáil immorro dhoibh-sium an inuidh-sin ad- conncatar talmain
3775] m-bic n-deroil. IAr n-gabail doibh phuirt annsin líntar in port forru do demnaibh
3776] i n-dealbhuibh abhac & luchrapan, & a n-gnuisi com dhubh fria gual.
3777] IS andsin at-bert Brenainn: ‘Cuiridh ind ancaire imach, ár ni fhétfa nech
3778] dul isin tir-si, acht intí gnifes catha fria demhna & doirtfes fola
3779] toraibh’. Batar tra annsin cu ceann secht la cona n- oidhchibh, & nír' fhétsat
3780] a n-ancaire do thocbail anís. Et facbuit annsin h-e idir na cairrcibh i leanmain,
3781] & imthighit ass iar sin. BATur som, tra, a n-documal mor d' esbaidh an
3782] ancuiri & d' ecc in gabunn, ár ni raibi acu angcaire na gobha do-gneth doibh
3783] h-e. IS ann sin adubairt Brenainn fria sacart da muintir: ‘Dena-sa feidm
3784] gabunn gu ceann in mís so’. Beannachais tra Brenainn lamha in t-sacairt,
3785] ar ni ro fhoghlainn gaibhnecht. IS annsin do-roine in sacart angcaire n- derscaightech
3786] nach frith roime 'na dheagaid a com-maith.

{folio 76rb}


3787] IMrait iar sin forsin aicen seal siar, et fo-ghabhat an
3788] indsi m-bic n-aibinn n-aluinn co n-imat eisc aireghdha iarna fhacbhail


p.113


3789] don mhuirtraigh i cusalaibh i caislibh na h-innsi airdi-sin. A m-batar ann
3790] iarum imonn innsi imacuairt co n-fhaicet eclais clochdha innte & senoir etlaidhi
3791] aighedh bhan ic ernuighthi innti. As amhlaid bai in senoir-sin, cen fhuil, cen
3792] fheoil, acht leathar tana truagh forsna cnamhaibh cruadhloma- sin. IS ann
3793] at-bert an senoir ut: ‘Teich, a Brenainn’, ar se, ‘co luath. Fil immorro mur-chat
3794] mor sunn amail og-dam no ech trebliadhnaidi iarna fhorbairt do iasc
3795] na h-indsi-sea. Imghabhaid-si h-é’, ar in senoir. Gabait-sium
3796] ina luing fo cétoir, & imrait forsin aicen cu h-athlumh iarum. AMUIL batar
3797] ann co n-fhaccatar in m- biast-cat muiridi ic snamh 'na n-diaidh: meidightir coire
3798] n-umhaidi cechtar cech ruisc dhou. Fiacla torcdha lais. Guaire aitenndai
3799] fair. Craes onchon aga, co nirt leoman, cu confad con. IS annsin gabus
3800] cach dib-som for ernuighthi fri Dia ar met na h-ecla rotas- gabh. IS ann
3801] as-bert Brenainn: ‘A Dhe uilichumachtaigh, tairmisc do phiast dind ná
3802] ron-ethad’! Eirghis iar sin bleidhmhil mor muiridi
3803] & gabus cach dib oc badhudh a celi & for cathugud cu cruaid, cu ros-baidh
3804] cach a cheli dhibh i fudhomain in mara, & ni facus nechtar dibh o sin
3805] imach. Do-gniat immorro Brenainn & a muinnter atlaighi buidhi do Dia,
3806] & impoidhit aridisi co du i m-bui in senoir, et ferais in senóir failti friu, & cíis
3807] ar met na faeilti, et do-rinne na runna beca-sa ic ferthain failte ra
3808] Brenainn:
    1. 3809] Dia do betha, a Brenainn, sunn &rl
      3810] {BN§}for creatha denaim na tonn:
      3811] fota atú 'cot íarraid ann,
      3812] buide lem t' iadhad 'mun fhonn.
    2. 3813] Di feraib dec bamur sunn,
      3814] do-cuadar éc in samad sunn:
      3815] acht misi ro facbad dib
      3816] ba maith in lín badur ann.
    3. 3817] Lodamur-ne d' iarraid nimhe,
      3818] dirim a h-Eirinn ili,
      3819] tar tonnaib in mara mir,
      3820] conair ro bad coir d' iarraid.
    4. 3821] Fuaramur innsi n-fhuair n-aird
      3822] uas trillsib na tonn trengairg,
      3823] seisem innti sealaib sealg
      3824] erramaid eséirghi a h-aon aird.

    5. p.114

    6. 3825] Dabucsum linn in cat m-bec,
      3826] rinn ni tainic cen cor lac:
      3827] da-rorbair for cnamaibh eisc
      3828] angbaid in beist amlaid ro fhast.
    7. 3829] Faeilidh mo craidhe co n-drucht
      3830] frisna h-aoighedaib dom-riacht:
      3831] mithig dam-sa tocht fo lía
      3832] imthiges dia for a sét.

      Día

§
3833] ‘Do feruibh Eirenn damh- sa’, ol in senoir, ‘& da fhear dec do- dechamar diar
3834] n-ailithri, & do-rat-sum in mur-chat m-biasdaidi ut linn ana én bhic, & ba
3835] h-inmain linn h-e cu mor, & ro fhorbair iar sin cu mor, & ní ro erchoit duinne
3836] riam,{folio 76va} et isat marbha aein-fher dec dhibh, & itu-sa sunn m' aoenar
3837] agut irnaidhi-si cu tarda corp Crist & a fuil dam & dula iar-soduin docum
3838] nime’. Foillsighius immorro in senoir doib-sium in talmain icca rabutar iaraid
3839] .i. Tir Tarrngairi. IAr caithimh tra cuirp Crist & a fola don t-senoir, luidh
3840] docum nimhe, & adlaicter annsin h-e maroen ria braithribh cu n-onoir &
3841] co n-airmhitin móir acus cu salmaibh & cu n-imnaibh, ind ainm in Athar
3842] & in Maic & in Spirta Nóimh.


3843] IAr sin tra ro-siachtatar-som in talmain ica rabatar iarraid fria re
3844] secht m-bliadne .i. Tir Tairngire, amal ita in prouerbio, qui quaerit inuenit’’

.
3845] IAr rochtain immorro doib-siumh i comfhocraibh in tiri-sin, & ba h-ail doibh
3846] port do ghabail ann, at-cualatar guth araile senorach, & is ed at-bert friu: ‘A
3847] dhaine lan-shaethracha, a oilithrecha noemhdha, a lucht ernaighit na logu
3848] nemhdha, a bheatha bith-scith ic ernaidi in tiri-sea, ernaidhid bican da bar
3849] saethar coleic’. Iar m-beith immorro doibh-sium seal annsin ina tost at-bert in
3850] senoir ut friu: ‘A braithre inmuini’, ar se, ‘cidh nach faicthi-si in talmain
3851] n-airegda n-alaind-sea arnar' doirtedh fuil duini riam, & nach imchubaidh
3852] do adhnacul pectach na droch-dhaine ann. Facbhuidh didiu in bhar luing
3853] cech ni fil ocuibh cenmothá becc n-etuigh umaibh nama, & tecaidh anís’.
3854] IAr tiachtain immorro doibh-sium for tír pocais cach díbh a chele, & cíis in
3855] senoir cu mor fria met na faeilti. ‘Siridh & feghaidh’, ar se, ‘brughe parrthais &
3856] muighi milidhi in tiri solusta, suaichnidh, socharthanaig, socharchain, n-aird,
3857] n-aireghdha, n-aluinn, n-oeibhinn. Tir boladhmhar, blathmhin, bennachtach.
3858] Tir ilcheolach, airphetech, nuall-fhaeiltech, nemh- thoirrsiuch. Airm i bh-fuighbhidh’,
3859] ar in senoir, ‘slainte cen galar, aeibhnes cen imrisan, aoenta cen
3860] tachor, flaithes cen scailedh, sáimhe{folio 76vb} cen dímhaine, soeire cen

p.115


3861] saethar, aenta solusta aingel, airerdha parrthais, timthirecht aingeal, fleadhugud
3862] cen airdhidhbhadh, seachna phene, aighthe firen, tochaithium na
3863] mor-casc, betha bennachtach, coir, chumdaighthe, moir, mhilidhi, saeir, saim,
3864] sorcha, cen dubhai, cen dorchai, cen pecad, cen aimnert, i cor- paibh edrochtaibh
3865] nemh-truailnidib, i sostaib aingeal for bruighibh Tiri Tarrngiri. IS
3866] adhbhul a soillsi & a suthaighi na h-indsi-sin, a saimhe, a sercaighi, a caeimhe,
3867] a chobhsaidi, a fostacht, a loghmaire, a reidhi, a ruithnigi, a glaine, a gradhmhaire,
3868] a gile, a cheolbinni, a noeimhe, a niamglaine, a soeire, a sádhaile, a
3869] h-aille, a h-ailgine, a h-airdi, a h-edrochta, a h-airmhidiu, a lanshidh, a lan-aenta.
3870] Mo-genar, tra, bias co n-degh-airilliud & co n-dech-ghnimaib, & gairfeas Braen
3871] Find
mac Findlogha ina aentaidh isin leth-sin’, ar in senoir, ‘do
3872] bhith-aithreibh na h-indsi i tam tre bithu na bethad’.


3873] IAr bh-faicsin immorro doibh-sium in pharrthais sin etir ton- nuibh in
3874] mhara, machtnuighit & ingantaighit cu mor mírbuili De & a cumachta, & anoraighit
3875] in Coimdhi cu mor iar bh-faicsin na moir-mirbal-sin.


3876] IS amlaid immorro bai in senoir noemh sin, cen etuch n-daenna etir, acht
3877] ba lan a corp uili do clumuibh gleghealaibh amail cholum fhailinn; & ba
3878] h-erlabra aingil acht bec bui aice. Ceileabharthar in teirt leo iar m-bein a
3879] cluicc. Canait atlaighi buidhi do Dhia & a menmana tudmidi ind. Ni ra laimset
3880] ní do fhiarfaigi, & no aemdais a n-anmcairdine dho la
3881] turcbhail soiscela.


3882] IS e dano proicept ba menca do-gníth Petar & Pól & na h-apstail noemhdha
3883] olceana, in proicept-so na pian & na fochraice, ar ro aibhsighthea dhoibh
3884] fon cuma cétna. IS e dano proicept do-rindi Siluestar ab Roma do Consantin
3885] mac Elena, d' airdrigh in domain, isin mor-dail dia ro edbair Roimh do
3886] Petar & do Pól. IS e so proicept do-righne Fabian comarba Petair do Pilip
3887] mac Gordian, do rígh Romhan,{folio 77ra} dia ro creid in Coimdhidh &
3888] dia ro creitsett il-mhile aili annsin; et ba h-essidhi ceid ri do Romanchaib
3889] do-creit in Coimdi Issu Crist. IS e so, dano, proicept gnathaighius h-Ely do
3890] dhenumh do anmunnuibh na bh-firen fochrunn na betad i Parrthus.
3891] IN tan iarum osluicis h-Ely an leabur don proicept tecuit annsin anmunna
3892] na bh-firen i rechtuibh en n-glegheal cuice da cech aird. Indisid dano dhaibh
3893] ar tús fochraice na firen; aibnes & airera flatha nime, et at forbhfhaeiltigh-sium
3894] ind airet-sin. Indisidh iarum doib piana & todernama itfrinn & erbhadha


p.116


3895] laithi bratha. IS follus cu mor gne m-broin forra-som fesin annsin .i.
3896] h-Eli & Enoc, conad h-e sin Da Bron Flatha Nime. IAdhuidh h- Eli iarum
3897] a leabar proicepta. Do-ghniat ind eoin nuallghubai dermhair in uair-sin, &
3898] tennait a n-eittiu fria curpu co tecat srotha fola eistibh ar omun pian ithfrinn
3899] & laithi brátha. IN tan iarum is iat anmunna na noem dianad erdhalta sir-aitriubh
3900] flatha nime do-gniat an gubai sin, bad deithbhir do dhainibh in
3901] domain ciamdais déra fola do-ghnetis oc airichill laithe bratha.
3902] Bete immorro uilc imdha & imnedha isin laiti sin .i. i l-laithi
3903] bratha.
3904] IS andsin icfus in Coimdi a commain fein ria cach aen n-duine isin domun: pian
3905] lais dona pectachuibh, fochraic dona firenuib. Cuirfitir iarum na pecthaigh
3906] annsin i fudhomhain na pene suthaine for dos-iadhta glas breithri De
3907] fo mhiscaidh bretheman bratha. Berthar iarum na naeim & na fireoin, lucht
3908] na desheirci & na trocuiri, for deis De Athar, do bith-aithribh flatha nimhe.
3909] Beit iarum isin mor-gloir sin ind aontaidh dheeachta & daonachta Meicc De,
3910] ISind aoentaidh is uaisli cech aentaid .i. ind aentaid na naoimh-trinoiti uaisli
3911] uilicumachtaighi, Athar & Maic & Spirta Nóimh.


3912] Ailim trocuiri De uasail uilicumachtuigh tre impidhe noeimh Brenuinn,
3913] ro airiltnighium uile ind aentaid- sin, roissam, ro aitreabum, in saecula
3914] saeculorum!


p.117